HomeChâu Thạch Bình thơ Lê Thiên Minh Khoa
Thứ Năm, 12 tháng 3, 2015
Đọc bài thơ “ Tháng Bảy Trời Mưa” của Lê Thiên Minh Khoa – Bài viết Châu Thạch
Thứ bảy - 06/04/2013 12:06
Tôi chưa gặp Lê Thiên Minh Khoa lần nào. Nhìn ảnh anh đăng trên các trang web, thấy mái tóc dài, dày, quăn, bềnh bồng trên khuôn mặt ốm, xương, tôi đoán anh là người nhiều ưu tư và lãng mạn. Đọc thơ anh, tôi khẳng định được võ đoán của mình không sai trật. Lê Thiên Minh Khoa là con người ưu tư và lãng mạn, 46 bài thơ của anh đăng trên trang web Tiếng quê Hương, tôi thấy mỗi bài thơ đều chứa nhiều nối ưu tư. Thơ viết về tình yêu, thơ viết về cuộc sống, thơ viết về thiên nhiên đều có nỗi dằn vặt của những nan đề chất chứa trong lòng anh, nhưng xen vào đó tâm hồn lãng mạn của anh bàng bạc trong thơ. ...
Tác giả Châu Thạch
Tên thật: Trương Văn Trạn
Quê: Quảng Nam
Chỗ ở hiên nay: 75 Phan Kế Bính, TP. Đà Nẵng
Điện thoại: 0511.3894610
Email: truongvantran@hotmail.com
_____
THÁNG BẢY TRỜI MƯA
(Thơ Lê Thiên Minh Khoa tặng Nguyễn Đình Vinh)
Biết bây giờ là tháng bảy trời mưa
Áo mỏng em tôi ướt đã mấy lần?
Chân bước ngập ngừng lối về hoa rụng
Ngõ cũ còn hằn dấu vết người đi?
Dạo này nhà mình còn ăn khoai mì?
Gánh than ướt đầm mẹ chắc nặng lắm?
Chân bước âm thầm dốc dài tóc trắng
Có bóng cây nào để mẹ nghỉ không?
Có tháng bảy nào mà mưa không rơi
Bạn bè tôi ơi, ướt nhoẹt hết rồi
Chân bước phiêu bồng mòn khuya nhầu tóc
Thuốc lá vàng tay có tím làn môi!
Biết bây giờ là tháng bảy trời mưa
Áo mỏng em tôi ướt đã mấy lần?
Chân bước ngập ngừng lối về hoa rụng
Ngõ cũ còn hằn dấu vết người đi?
Dạo này nhà mình còn ăn khoai mì?
Gánh than ướt đầm mẹ chắc nặng lắm?
Chân bước âm thầm dốc dài tóc trắng
Có bóng cây nào để mẹ nghỉ không?
Có tháng bảy nào mà mưa không rơi
Bạn bè tôi ơi, ướt nhoẹt hết rồi
Chân bước phiêu bồng mòn khuya nhầu tóc
Thuốc lá vàng tay có tím làn môi!
Ôi cuộc đời, mưa tháng bảy rơi rơi! ...
Lời bình Châu Thạch
Tôi chưa gặp Lê Thiên Minh Khoa lần nào. Nhìn ảnh anh đăng trên các trang web, thấy mái tóc dài, dày, quăn, bềnh bồng trên khuôn mặt ốm, xương, tôi đoán anh là người nhiều ưu tư và lãng mạn.
Đọc thơ anh, tôi khẳng định được võ đoán của mình không sai trật.
Lê Thiên Minh Khoa là con người ưu tư và lãng mạn, 46 bài thơ của anh đăng trên trang web Tiếng quê Hương, tôi thấy mỗi bài thơ đều chứa nhiều nối ưu tư. Thơ viết về tình yêu, thơ viết về cuộc sống, thơ viết về thiên nhiên đều có nỗi dằn vặt của những nan đề chất chứa trong lòng anh, nhưng xen vào đó tâm hồn lãng mạn của anh bàng bạc trong thơ. Bài thơ rất mới là bài “Cảm xúc miền Trung”(*) tác giả suy tư về “Những cánh đồng nhỏ nhoi”, "Những ngôi mộ bằng cái nón cời”, “Những cây lúa gầy guộc giống như dáng mẹ” và “Cái đòn gánh dãi dầu mưa nắng” của miền Trung.
Còn bài thơ “Tháng bảy trời mưa” tác giả nói về mưa thì ít mà để tâm hồn băn khoăn cho em "áo mỏng em tôi ướt đã mấy lần", lo lắng cho mẹ già "gánh than ướt đầm/ chân bước âm thầm dốc dài tóc trắng/ có bóng cây nào để mẹ nghỉ...", thương cảm cho bè bạn "ướt nhoẹt hết rồi/ chân bước phiêu bồng mòn khuya nhầu tóc/ thuốc lá vàng tay có tím làn môi"...
Thưở xưa, ở tuổi 20 tôi yêu bài thơ “Tháng sáu trời mưa” của Nguyên Sa, nhưng ở tuổi nầy, với vốn liếng ít nhiều trường đời của mình, bài thơ ấy không còn gây cảm xúc mạnh cho tôi bằng bài thơ “Tháng bảy trời mưa” của Lê Thiên Minh Khoa.
Bài thơ mở đầu bằng bốn câu thơ sau:
Biết bây giờ là tháng bảy trời mưa
Áo mỏng em tôi ướt đã mấy lần?
Chân bước ngập ngừng lối về hoa rụng
Ngõ cũ còn hằn dấu vết người đi?
Người ta thấy trong bốn câu thơ nầy hình ảnh nổi cộm là chiếc áo mỏng của em ướt đầm trong mưa gió, đôi chân ngập ngừng bước trên lối về hoa rụng. Người ta còn thấy bóng mờ như ảo ảnh làm cho bức tranh đẹp nhưng buồn càng trở nên lạnh thêm bởi bóng người đi để lại dấu vết hằn trên ngõ cũ. Thật ra dấu vết người đi làm sao hằn trên ngõ cũ được mà hằn trên tâm trí người ở lại mỗi khi nhìn ra ngõ cũ hay hằn trong tâm trí tác giả mà thôi. Bốn câu thơ mở đầu ghép hình ảnh thực tại trên cái nền của quá khứ, lồng cái vẽ đẹp của đường hoa, của ngõ xưa trên bức tranh ướt át của mưa tháng bảy làm cho nỗi ưu tư nhẹ đi nhưng lại lắng xuống hằn một vết hằn trong lòng. Bây giờ, vết hằn của người đi để lại trên ngõ cũ lại ở chính trong lòng của người đi và ở chính trong lòng của người đọc bài thơ,
Khổ thứ hai của bài thơ, nỗi ưu tư trăn trở gia tăng thêm, nặng nề thêm và những bức tranh ảm đạm đậm nét về mẹ được vẽ lên ở đây:
Dạo này nhà mình còn ăn khoai mì?
Gánh than ướt đầm mẹ chắc nặng lắm?
Chân bước âm thầm dốc dài tóc trắng
Có bóng cây nào để mẹ nghỉ không?
Không còn ngõ xưa mang kỷ niệm, không còn đường hoa dấu hoa rụng mà thực tế phũ phàng lộ diện trong bốn câu thơ: Bữa ăn toàn khoai mì, gánh than ướt đầm của mẹ, dốc dài tóc trăng và đường vắng bóng cây. Tác giả dùng lối miêu tả xoắn ốc, cho những sự kiện tăng lên dần gây tác động nhẹ và êm để người đọc thưởng thức được toàn bộ cái mượt mà của thơ nhưng con tim lại từ từ co lại vì nối ảm đạm giữa đời. Tôi không chê loại thơ viết hùng hồn, tôi không ghét loại thơ viết bi lụy, nhưng tôi yêu loại thơ nầy, như cơn gió nhẹ càng lâu càng thấm lạnh vào người, người không co ro run rẩy nhưng không phải là không làm cho trong lòng tê tái.
Khổ thứ ba của bài thơ là vế dành cho sự lãng mạn, là vế thơ vỗ về người đọc bớt đi giá rét trong lòng, bước vào khung trời buồn nhưng thi vị của cuộc đời hay của thi nhân:
Có tháng bảy nào mà mưa không rơi
Bạn bè tôi ơi, ướt nhoẹt hết rồi
Chân bước phiêu bồng mòn khuya nhầu tóc
Thuốc lá vàng tay có tím làn môi!
Ôi cuộc đời, mưa tháng bảy rơi rơi! ...
Những câu thơ của khổ cuối nhắc đến bạn bè trong mưa những buổi chơi khuya, nhắc đến thuốc lá vàng tay và làn môi tím lạnh, là nhắc đến những kỷ niệm thân thương rất đẹp trong thời kỳ gian khổ và kết tứ bài thơ bằng một câu thơ mở, rất gợi "Ôi cuộc đời, mưa tháng bảy rơi rơi! ...". Kỷ niệm nầy càng có bạc tiền thì càng khó thể nào có được. Không còn là cảm xúc thơ ưu tư dằn vặt mà là một khổ thơ hoài cảm, hoài cảm một thời không phải vàng son trong cuộc sống vật chất nhưng có lẽ vàng son trong nhiều mặt của tâm hồn người thi sĩ. Đem sự hoài cảm trong lòng mình đưa vào khổ chót của bài thơ là làm cho bài thơ không trở nên sướt mướt theo tiến độ xoắn ốc, tăng cấp như những lối viết thường tình, mà đưa cảm xúc quay lại ở trạng thái nhẹ nhàng như giây phút ưu tư ban đầu. Tuy thế, ở phần đầu, tác giả đặt cảnh đẹp trong hoàn cảnh buồn, còn ở phần cuối tác giả lại đặt cảnh buồn của mưa gió trong hoàn cảnh đẹp của tình bạn từng gắn bó bên nhau, từ đó cả ý thơ và cách kết cấu bài thơ đều linh động.
Bài thơ có ba khổ thơ, khổ giữa mẹ gánh toàn bộ nỗi ưu tư của tác giả, hai vế kia là em và bạn với nỗi ưu tư nhẹ hơn vì có xen vào những hình ảnh kỷ niệm êm đềm. Mẹ là trung tâm của chủ đề bài thơ, em và bạn là khung tô điểm hai bên làm cho bài thơ được kiến tạo hài hòa những hình ảnh thân yêu, và nhờ đó người đọc thấy tâm hồn mình êm ái. Vậy cho nên bài thơ “Tháng bảy trời Mưa” có thể gọi là bài thơ trữ tình, thứ tình yêu thương trong veo, sáng láng của thơ, không gợn gì sự bi lụy khóc than làm khổ đau thêm nữa mà gợi khắc một nỗi buồn làm đẹp, làm thanh cao tâm hồn con người.
----
(*)Link Lê thiên minh Khoa Cảm xúc miền Trung
----
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật lại ngày 12.6.2015
. Cập nhật theo nguyên bản của tác gửi từ Đà Nẵng ngày 06/04/2013
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Thơ ngắn lạ đời Lê Thiên Minh Khoa – Bài viết Châu Thạch
Thơ ngắn lạ đời Lê Thiên Minh Khoa – Bài viết Châu Thạch
Thứ sáu - 19/07/2013 13:05
Người ta nói Bùi Giáng là nhà thơ điên, tôi không biết ông có điên hay không, hay tại vì ông quá trổi hơn đời nên đời nói ông điên. Mỗi khi đọc thơ Bùi Giáng tôi lại nhớ đến những bài thơ ngắn của một nhà thơ hiện nay, mà tôi chỉ biết qua thơ và qua vài lần điện thoại: Nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa. Với tôi, Lê thiên Minh Khoa là nhà thơ lạ đời. Khoa lạ đời ở chổ có mái tóc bồng bềnh trên khuôn mặt toàn xương mà nhìn vào thấy ngay mình rất dễ làm thân, lại có giọng nói ngập ngừng… mà nghe thấy hay như những bài thơ. Những cảm nghĩ của tôi về Khoa có lẽ chủ quan nhiều vì do tôi yêu thơ Khoa cũng như một thời tôi yêu thơ điên ...
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả Châu Thạch
Tên thật: Trương Văn Trạn
Quê: Quảng Nam
Chỗ ở hiên nay: 75 Phan Kế Bính, TP. Đà Nẵng
Điện thoại: 0511.3894610
Email: truongvantran@hotmail.com
_____
Người ta nói Bùi Giáng là nhà thơ điên, tôi không biết ông có điên hay không, hay tại vì ông quá trổi hơn đời nên đời nói ông điên. Mỗi khi đọc thơ Bùi Giáng tôi lại nhớ đến những bài thơ ngắn của một nhà thơ hiện nay, mà tôi chỉ biết qua thơ và qua vài lần điện thoại: Nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa. Với tôi, Lê thiên Minh Khoa là nhà thơ lạ đời. Khoa lạ đời ở chổ có mái tóc bồng bềnh trên khuôn mặt toàn xương mà nhìn vào thấy ngay mình rất dễ làm thân, lại có giọng nói ngập ngừng… mà nghe thấy hay như những bài thơ. Những cảm nghĩ của tôi về Khoa có lẽ chủ quan nhiều vì do tôi yêu thơ Khoa cũng như một thời tôi yêu thơ điên Bùi Giáng. Lê Thiên Minh Khoa có nhiều bài thơ hay, có bài đã được đưa vào làm giảng văn trong nhà trường, nhưng những cái đó thì cũng như những nhà thơ thành danh khác. Cái lạ đời khác của Lê Thiên Minh Khoa đối với tôi là những bài thơ ngắn. Những bài thơ ngắn của Khoa không rắc rối ngữ từ như thơ Bùi Giáng, không “tối nghĩa” như thơ Bùi Giáng, nó như vọt miệng nói ra mà sao đọc rồi cứ nghe nhưng nhức trong người như có một vết thương chẳng chịu lành, cứ nghe khang khác trong lòng giống như có điều chi mắc mứu mà không thể nào giải được.
Để khóc cho người bạn cũ đã qua đời, Lê Thiên Minh Khoa viết như sau:
Ba mươi năm trở lại
Bạn cũ mất lâu rồi
Hạt muối từng cắn đôi
Hạt đường chia không được!...
(Thăm bạn cũ)
Đọc bài thơ nầy tôi nhớ đến ông bà tôi, cha mẹ tôi và tất cả những người già thân yêu của tôi đã từng nói câu nầy (Hạt muối cắn đôi) trên cửa miệng. Từ đó, một cách mơ hồ tôi liên tưởng đến quê tôi với làng với thôn với rơm với rạ, với những cánh đồng bát ngát lúa xanh... Lê Thiên Minh Khoa đã dùng lại lời nói chơn chất mộc mạc của biết bao thế hệ người già để đưa vào thơ mình, trở thành những câu thơ đầy ẩn dụ, đọng lại nỗi cay đắng, phi lý, dang dở, thương tâm lay động đến chiều sâu tâm thức của con người. Ai không tin tôi, xin hãy đọc lại bài thơ nhiều lần sẽ thấy lòng mình rưng rưng là có thật.
Rồi để nói về việc làm thơ, Lê Thiên Minh Khoa không dùng đến con tằm nhả tơ mà dùng đến con lắc đong đưa dao động:
Nỗi trăn trở
niềm si mê
treo vào câu chữ
Như dao động con lắc
cứ đong đưa
rồi dừng lại
thành thơ
(Dao động thơ)
Sự trăn trở khi sáng tác của nhà thơ giống như con lắc, khi con lắc dừng lại thì thơ xuất hiện. Con tằm nhả tơ xong con tằm chết, con lắc dừng lại cũng là con lắc chết, thi sĩ trăn trở, si mê, treo vào câu chữ để thành thơ thì chắc chắn không khác chi con tằm, không khác chi con lắc kia. Con lắc chết là không còn dao động, thi nhân chết là cảm hứng không còn. Minh Khoa cho thơ thành hình khi con lắc đứng yên. Như thế thơ là sự vắt kiệt những dao động tâm hồn, là khi biên độ của suy tư bằng không để cho câu chữ thoát xác thành ra tác phẩm với đời. Như thế khi thơ hình thành thì sinh lực triệt tiêu, sự chết đến khi tâm hồn cật lực suy tư. Minh Khoa không cho thơ thăng hoa trong vinh quang mà đặt thơ vào quá trình sáng tác vừa trăn trở vừa dằn vặt, vừa quanh quẩn miệt mài và buồn vô hạn khi con lắc ngưng đong đưa. Như thế, Minh Khoa lột tả hết nội tâm của người làm thơ, của phút giây im lặng khi con lắc dừng đong đưa chết cho thơ sinh nở, và nhà thơ như người mẹ vừa lâm bồn xong đã bán con mình vào đời cho mưa gió phũ phàng.
Và để tả Tháp Chàm, Minh Khoa đã viết:
Chuyện cũ rì rầm đất
Chiều xưa mây nổi trôi
Tháp Chàm nghiêng nắng đỏ
Nhói lặng một góc trời
(Tháp Chàm)
Toàn bộ phong cảnh ở đây đều trầm mặt. Bà Huyện thanh Quan viết về hoàng thành hoang phế như sau:
Dấu xưa xe ngựa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương
(Thăng Long thành hoài cổ)
Cảnh của bà Huyện thanh Quan cũng buồn nhưng màu sắc đẹp nên thơ. Cảnh Tháp Chàm của Minh Khoa cũ kỷ đến rợn người. “Chuyện cũ rì rầm trong đất” như tiếng của ma, “Chiều xưa mây nổi trôi” như tấm lụa của người thiên cổ, “Tháp Chàm nghiêng nắng đỏ” như con mắt khóc nhớ thương, và “Nhói lặng một góc trời” mơ hồ như lịch sử xa xăm. Ôi! Đọc bài thơ như đi trong vùng đầy âm khí, tuy thế không mấy ai không thích ngắm và nghe âm cảnh, âm vọng kia để trầm tư hoài cổ. Chỉ bốn câu thơ ngắn gọn, nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa không nói đến “tháng ngày mòn mong đợi”, không nói đến “tượng Chàm lở lói rỉ rên than” mà vẫn nghe thấy tiếng lòng ma Hời trong di tích cổ xưa.
Và Lê Thiên Minh Khoa cũng có lúc lên cơn vì tình, không như Bùi Giáng nhưng cũng có thể gọi là điên, cái điên của những kẻ lạ đời:
Từ trong góc núi lên cơn
Về góc phố hỏi em còn đó chăng
Ngó lên ngó xuống ngó quanh
Uống ly đen nóng lại băng về rừng.
Hôm sau thèm được lên cơn
Về góc phố hỏi còn không cô nàng …
(Lên Cơn)
Lên cơn là triệu chứng của sự co giật. Minh Khoa không lên cơn ở cơ thể nhưng lên cơn ở tâm hồn. Anh biết phương thức làm hạ không cho co giật. Đó là về góc phố thăm em. Cái lạ của bài thơ là chỉ nơi nàng ở đã chửa được bệnh lên cơn của chàng. Câu thơ “Ngó lên ngó xuống ngó quanh” chứng tỏ là không có nàng ở đó nên đành phải uống một ly đen nóng lại băng về rừng. Thế mà hôm sau lại thèm lên cơn nữa. Bài thơ không cần giải thích thì ai cũng biết đây là anh chàng yêu dại yêu khờ, yêu như ma đuổi. Phải hiểu rằng tác giả đã biết không có nàng ở đó nhưng cơn động kinh thôi thúc phải đi. Còn nếu đến đó rồi mới biết vắng nàng thì bài thơ thường tình và sự lên cơn cũng bình thường như bao người yêu khác. Nhà thơ lặp đi lặp lại các chữ “em còn đó chăng”, “ còn không có nàng” thể hiện về sự ảo tưởng nàng vẫn chưa đi, nàng còn quanh quất đâu đây nơi góc phố. Câu thơ “Hôm sau lại thèm được lên cơn” thể hiện bệnh đã thành mãn tính đến cử lại lên. Đọc bài thơ ta thấy hiện lên một anh chàng cuồng si chạy đi rồi chạy về giữa rừng và phố, giữa phố và rừng, theo đuổi một tình yêu không tưởng, nhưng trong đó cũng hiện nguyên hình chính ta, có điều cường độ yêu trong ta chỉ bằng góc nhỏ của Minh Khoa. Đọc bài thơ ta thấy chất nghệ sĩ khùng khùng thật đáng yêu, và trong ta biết bao xao xuyến trong lòng khi liên tưởng cuốn phim quay cảnh đi, về của anh người rừng làm thi sĩ đang yêu.
Thơ ngắn Lê Thiên Minh Khoa còn nhiều, nếu tôi viết hết thì sẽ rất dài trang giấy. Hy vọng giới thiệu một vài bài thơ ngắn của Khoa để mở cửa cho ai đó đi vào vườn thơ, ngắm hoa đơn sơ mà hương thơm` đậm đà thi vị và lạ lẫm biết bao.
-----------------------
Mời xem thêm:
Chùm thơ ngắn Lê Thiên Minh Khoa
TRĂNG, EM VÀ TÔI…
1.
Còn lại cùng tôi đêm đêm
Là trăng xa xôi, thinh lặng
Kề bên
2.
Và em
Kề bên, thinh lặng
Xa xăm...
ĐÊM VÀ GIÓ
1.
Đêm đen như hòn than
Lòng đêm âm ỉ cháy
Là tôi
2.
Chỉ chút gió hé môi
Cũng bừng lên ngọn lửa
Là Em.
NỬA ĐỜI
Nửa đời
mình gặp được nhau
Nửa đời
má nhợt
tóc nhầu
môi phai
Nửa đời
nắng xế
mưa mai
Nửa đời còn lại
cho ai.
Nửa đời…
TỰ HỌA (IV)
sáng mai thấy ta vẫn còn
buồn năm phút tại Diêm Vương nuốt lời
ta không là kẻ chán đời
là ta chán ngán làm người
như ta.
ĐI – VỀ
Tặng Mặc Phương Tử
Người đi am bặt kệ kinh
Nhãn lồng chín rụng lặng thinh hương chờ
Người về bồ tát làm thơ
Khói tòa sen nhập nhòa bờ sắc – không
CHO CÔ GÁI BỤI ĐỜI Ở CÔNG VIÊN CHỢ ĐÀ LẠT
Bỏ nhà lăn lóc công viên
Nát nhàu thân xác giữa triền miên mưa
Trong em còn nét ngọc xưa
Trong tôi còn chút thẫn thờ
mà đau!…
VỀ HUẾ
Sáng nắng thiêu núi Ngự
Chiều mưa tràn sông Hương
Tối trăng lên Vĩ Dạ
Khuya tìm em mù sương
GẶP HAI LOÀI HOA
Ở ĐÀ LẠT
Tím bìm bìm hoang dại
Lặng lẽ chốn phồn hoa
Tím ti-gôn quý phái
Lạc bên suối hoang sơ...
CÒN LẠI…
Tặng Nguyễn Trọng Tạo
Rồi Tiên cũng bỏ Ta bà
Phòng văn còn một Ta và Ma thôi
Đầu hè một Quỷ lơi bơi
Phật vỗ vai Chúa trốn đời chơi hoang
CHẲNG LẼ…
Em lỡ gọi chanh đường
Nên anh uống cà phê đen mà không hút thuốc
Và, không lẽ tình yêu chúng mình như hai ly nước?...
DẤU LẶNG
Lén nhặt hòn đá Núi Dinh
Mai về quà em để nhớ
Hiếm hoạ núi đồi xuống phố
Dấu lặng chút tình cho nhau ...
Núi Dinh Bà Rịa,
viết khi đợi nhà thơ Vũ Xuân Hương ký hoạ
VÀ ANH…
1.
Còn lại cùng tôi đêm đêm
Là trăng xa xôi, thinh lặng
Kề bên
2.
Và em
Kề bên, thinh lặng
Xa xăm...
ĐÊM VÀ GIÓ
1.
Đêm đen như hòn than
Lòng đêm âm ỉ cháy
Là tôi
2.
Chỉ chút gió hé môi
Cũng bừng lên ngọn lửa
Là Em.
NỬA ĐỜI
Nửa đời
mình gặp được nhau
Nửa đời
má nhợt
tóc nhầu
môi phai
Nửa đời
nắng xế
mưa mai
Nửa đời còn lại
cho ai.
Nửa đời…
TỰ HỌA (IV)
sáng mai thấy ta vẫn còn
buồn năm phút tại Diêm Vương nuốt lời
ta không là kẻ chán đời
là ta chán ngán làm người
như ta.
ĐI – VỀ
Tặng Mặc Phương Tử
Người đi am bặt kệ kinh
Nhãn lồng chín rụng lặng thinh hương chờ
Người về bồ tát làm thơ
Khói tòa sen nhập nhòa bờ sắc – không
CHO CÔ GÁI BỤI ĐỜI Ở CÔNG VIÊN CHỢ ĐÀ LẠT
Bỏ nhà lăn lóc công viên
Nát nhàu thân xác giữa triền miên mưa
Trong em còn nét ngọc xưa
Trong tôi còn chút thẫn thờ
mà đau!…
VỀ HUẾ
Sáng nắng thiêu núi Ngự
Chiều mưa tràn sông Hương
Tối trăng lên Vĩ Dạ
Khuya tìm em mù sương
GẶP HAI LOÀI HOA
Ở ĐÀ LẠT
Tím bìm bìm hoang dại
Lặng lẽ chốn phồn hoa
Tím ti-gôn quý phái
Lạc bên suối hoang sơ...
CÒN LẠI…
Tặng Nguyễn Trọng Tạo
Rồi Tiên cũng bỏ Ta bà
Phòng văn còn một Ta và Ma thôi
Đầu hè một Quỷ lơi bơi
Phật vỗ vai Chúa trốn đời chơi hoang
CHẲNG LẼ…
Em lỡ gọi chanh đường
Nên anh uống cà phê đen mà không hút thuốc
Và, không lẽ tình yêu chúng mình như hai ly nước?...
DẤU LẶNG
Lén nhặt hòn đá Núi Dinh
Mai về quà em để nhớ
Hiếm hoạ núi đồi xuống phố
Dấu lặng chút tình cho nhau ...
Núi Dinh Bà Rịa,
viết khi đợi nhà thơ Vũ Xuân Hương ký hoạ
VÀ ANH…
Và anh rượu uống bây giờ
là trăm năm rớt bên bờ tử sinh
Và anh rượu uống một mình
là anh uống với bóng hình em thôi
Và anh chén rượu mồ côi
là tôi cộng lại với tôi hai người
Và anh chén rượu em mời
là em cộng với tôi rồi bằng không
Và anh ngó em tắm rằm
xiêm y rớt xuống, bóng trăng say mèm
Bãi Cát Phước Sa (*)
Trắng xoá cát trước mắt
Chi lạ lòng xót xa
Cỏ mộ sao lướt thướt
Chim rặc rặc(**) tìm chi ?
----
(*) một làng ở Đông Gio Linh, Quảng Trị.
(**) tiếng địa phương: một loại chim sẻ.
----
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật lại ngày 12.6.2015
. Cập nhật theo nguyên bản của tác gửi từ Đà Nẵng ngày 12.6.2013
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Đọc “Thơ tặng Tiếp” của Lê Thiên Minh Khoa - Lời bình của Châu Thạch
Đọc “Thơ tặng Tiếp” của Lê Thiên Minh Khoa - Lời bình của Châu Thạch
Chủ nhật - 09/06/2013 09:12
Tình bạn bền hơn tình yêu vì hầu như không có sự chia tay. Nhớ bạn cũng nhẹ nhàng hơn nhớ người yêu vì hầu như không có nỗi buồn da diết. Bài “Thơ tặng Tiếp” của Lê thiên minh Khoa là một bài thơ nhớ bạn. Từ nhớ bạn kéo theo nhớ cảnh, nhớ đời rồi suy gẩm sâu xa về cuộc sống. Khác với đời thường, người thi sĩ biến nỗi nhớ thành thơ hay thơ là hóa hình cúa nỗi nhớ chất chứa trong tim: Lời thơ bật ra từ nỗi nhớ về Tiếp và Động Đền hai đứa ...
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả Châu Thạch
Tên thật: Trương Văn Trạn
Quê: Quảng Nam
Chỗ ở hiên nay: 75 Phan Kế Bính, TP. Đà Nẵng
Điện thoại: 0511.3894610
Email: truongvantran@hotmail.com
_____
THƠ TẶNG TIẾP
(Thơ Lê Thiên Minh Khoa tặng Nguyễn Hữu Tiếp)
(Thơ Lê Thiên Minh Khoa tặng Nguyễn Hữu Tiếp)
Lời thơ bật ra từ nỗi nhớ
về Tiếp và Động Đền hai đứa
mùa xuân về nơi đây hững hờ
đã gõ cửa Ðộng Ðền(*) mình chưa?
Nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ
qua khe hở những mẩu đời xưa cũ
bây giờ dừng chân lữ thứ
bàng hoàng tôi ngã giữa trang thơ
Qua rồi thời lặn lội nắng mưa
thời non dại vẫn ngọt ngào nỗi nhớ
thời trai trẻ nghẹn ngào tiếc nuối
sống hết mình có phải dễ đâu!
Bây giờ xấp xỉ tuổi năm mươi
bỗng thấy yếu mềm lôi cuốn
nhận ra mình chưa từng khôn lớn
vỡ lòng thôi giữa trường đời
Có những điều tưởng giản đơn thôi
phải trả giá rất ư là đắt …
những pho sách đã đọc
chỉ là mây trôi trang điểm bầu trời
Ta nghĩ về đời sao quá đỗi mông lung
ta yêu đến thế nào mình ta biết
nên Tiếp ạ, giá chừ gặp mặt
nghiêng ngả vào nhau động chiếu thơ
về Tiếp và Động Đền hai đứa
mùa xuân về nơi đây hững hờ
đã gõ cửa Ðộng Ðền(*) mình chưa?
Nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ
qua khe hở những mẩu đời xưa cũ
bây giờ dừng chân lữ thứ
bàng hoàng tôi ngã giữa trang thơ
Qua rồi thời lặn lội nắng mưa
thời non dại vẫn ngọt ngào nỗi nhớ
thời trai trẻ nghẹn ngào tiếc nuối
sống hết mình có phải dễ đâu!
Bây giờ xấp xỉ tuổi năm mươi
bỗng thấy yếu mềm lôi cuốn
nhận ra mình chưa từng khôn lớn
vỡ lòng thôi giữa trường đời
Có những điều tưởng giản đơn thôi
phải trả giá rất ư là đắt …
những pho sách đã đọc
chỉ là mây trôi trang điểm bầu trời
Ta nghĩ về đời sao quá đỗi mông lung
ta yêu đến thế nào mình ta biết
nên Tiếp ạ, giá chừ gặp mặt
nghiêng ngả vào nhau động chiếu thơ
Mai này gặp lại, Tiếp ơi!
Và uống rượu. Và thức khuya. Và tâm sự.
Và nhìn nhau. Và cà phê. Và thuốc lá.
Và lặng thinh. Và nhớ
trước khi xa…
(Rút trong tập thơ "Thị trấn tôi" (NXB Thanh Niên- 2002)
----
(*) Ðộng Ðền: thuộc Hàm Tân, Bình Thuận, nơi dân Quảng Trị di cư vào năm 1974.
----
Lời bình Châu Thạch
Tình bạn bền hơn tình yêu vì hầu như không có sự chia tay. Nhớ bạn cũng nhẹ nhàng hơn nhớ người yêu vì hầu như không có nỗi buồn da diết. Bài “Thơ tặng Tiếp” của Lê thiên minh Khoa là một bài thơ nhớ bạn. Từ nhớ bạn kéo theo nhớ cảnh, nhớ đời rồi suy gẩm sâu xa về cuộc sống. Khác với đời thường, người thi sĩ biến nỗi nhớ thành thơ hay thơ là hóa hình cúa nỗi nhớ chất chứa trong tim:
Lời thơ bật ra từ nỗi nhớ
về Tiếp và Động Đền hai đứa
mùa xuân về nơi đây hững hờ
đã gõ cửa Ðộng Ðền(*) mình chưa?
Nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ
qua khe hở những mẩu đời xưa cũ
bây giờ dừng chân lữ thứ
bàng hoàng tôi ngã giữa trang thơ
Theo chú thích của tác giả, Động Đền thuộc Hàm Tân, Bình Thuận, nơi dân Quảng Trị di cư vào năm 1974 tức là sau mùa hè đỏ lửa, một mùa hè đã đẩy dân Quảng Trị chạy tứ tán bốn phương, và người nghèo thường phải dừng chân nơi hoang sơ hẻo lánh để gầy dựng lại cuộc đời sau khi mất sạch. Nếu ai là người dân Quảng Trị chỉ cần đọc câu thơ “Mùa xuân nơi đây hững hờ” thì sẽ hồi tưởng biết bao điều khó nhọc thuở xưa, nơi vùng đất mới, đã làm cho mình không biết đến có mùa xuân. Và, nếu ai là dân Quảng Trị phải định cư tại các dinh điền mới được khai phá thì sẽ thấy hồn mình se thắt lại khi đọc câu thơ “Nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ”. Se thắt bởi vì nỗi nhớ nầy không chứa đựng những điều sung sướng mà nỗi nhớ nầy lưu giữ cả một thời khổ cực gian lao . Tuy thế với tác giả thì “Nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ”. Nỗi nhớ chắc chắn không phải là thơ, nhưng vì tôi là Lê Thiên Minh Khoa, tôi là môi trường cho thơ phát tiết, nên nỗi nhớ và tôi dồn lại thành thơ. Câu thơ khẳng định nầy không phải là một sự kiêu ngạo mà dùng để phơi bày đến rốt ráo cái con tim dễ dàng rung động, và rung động đến tận cùng khi cái nhớ dồn lại trong tim.
“Bây giờ dừng chân lữ thứ” có nghĩa là tác giả đã rời Động Đền và lang thang một thời, để đến bây giờ dừng chân và “Bàng hoàng ngã giữa trang thơ”. Bàng hoàng là tâm trạng sửng sốt trước một sự kiện đột nhiên, nhưng bàng hoàng không ngã giữa cuộc đời mà ngã giữa trang thơ là điều mới lạ vô cùng. Vì sao? Chữ vì sao được giải đáp ở những vế thơ sau:
Qua rồi thời lặn lội nắng mưa
thời non dại vẫn ngọt ngào nỗi nhớ
thời trai trẻ nghẹn ngào tiếc nuối
sống hết mình có phải dễ đâu!
Bây giờ xấp xỉ tuổi năm mươi
bỗng thấy yếu mềm lôi cuốn
nhận ra mình chưa từng khôn lớn
vỡ lòng thôi giữa trường đời
À quả ra là thế. tác giả không bàng hoàng bởi sự kiện đột nhiên trước mắt mà bàng hoàng vì suy nghiệm chuyện xưa, và chuyện xưa của người thi sĩ thì đã, hay sẽ hóa thành thơ. Cho nên câu “ngã giữa trang thơ” cũng nói lên một tâm hồn thơ, một cuộc đời thơ mà nhừng thăng trầm, biến động, gian lao cũng chỉ là thơ. Và thơ thì không bao giờ không đẹp.
Gần đến tuổi năm mươi, qua nhiều những thăng trầm, qua rồi thời non dại, khi nhớ bạn mà suy nghiệm lại đời, mới thấy mình yếu mềm, mới thấy mình chưa từng khôn lớn, mới thấy mình như mới vào đời thì tất nhiên ai mà không bàng hoàng sửng sốt. Tuy nhiên như Hàn Mặc Tử đã nói: “người thơ là khách lạ đi giữa nguồn trong trẻo vô biên, vây phủ bởi trăm dây quyến luyên…” cho nên Lê Thiên Minh Khoa là thi sĩ, đi trong nguồn trong trẻo vô biên thì ngã cũng chỉ ngã trong vùng trong trẻo vô biên, để sự ngã của mình biến thành thơ cho nhân thế, như con tằm có chết cũng nằm trong chiếc kén bằng tơ.
Và khổ thơ kế tiếp:
Có những điều tưởng giản đơn thôi
phải trả giá rất ư là đắt …
những pho sách đã đọc
chỉ là mây trôi trang điểm bầu trời
Với thi sĩ “những điều giản đơn... phải trả giá rất ư là đắt”. Vì sao? Vì nhà thơ thật thà và quá ngu ngơ, vừa đi mà vừa mộng giữa đời.
Với thi sĩ "những pho sách đã đọc chỉ là mây trôi trang điểm bầu trời”. Vì sao? Vì có bao giờ anh đọc sách dạy làm giàu. Vì có bao giờ anh đọc sách đấu tranh dành sự sống. Không! Anh chỉ đọc những thứ sách làm đẹp tâm hồn nhưng ngô nghê giữa cuộc đời cần bươi chải, và chính anh cũng dùng cái đọc của mình để hóa thơ trang điểm cho mây rồi mây lại trang điểm cho bầu trời thì còn oán than chi nữa!
Hai khổ chót của bài thơ là một ước vọng. Ước vọng cùng bạn quay lại một thời. Một thời để nhớ nhưng chắc chắn không bao giờ là một thời để muốn sống lần hai, có chẳng chỉ muốn sống lại những khoảnh khắc vui buồn với bạn mà thôi:
Ta nghĩ về đời sao quá đỗi mông lung
ta yêu đến thế nào mình ta biết
nên Tiếp ạ, giá chừ gặp mặt
nghiêng ngả vào nhau động chiếu thơ
Mai này gặp lại, Tiếp ơi!
Và uống rượu. Và thức khuya. Và tâm sự.
Và nhìn nhau. Và cà phê. Và thuốc lá.
Và lặng thinh. Và nhớ
trước khi xa…
Vâng, hoa nở nơi khô cằn là hoa trường trãi, tình bạn nẩy trong gian truân là thứ tình bền chặt. Lê Thiên Minh Khoa và người bạn của mình tên Nguyễn Hữu Tiếp chắc chắn có vô vàn kỷ niệm thân thương trong vô vàn gian khó, của một thời kỳ biến động, đưa người dân Quảng Trị đến tận cùng cơ khổ. Ngày tháng đó bây giờ vẫn đẹp và hóa thành thơ trong tâm hồn. Vì sao? - Vì có bạn. Bạn để đã từng “nghiêng ngả vào nhau động chiếu thơ”, để uống rượu, thức khuya, cà phê, tâm sự, làm thinh, "và nhớ/trước khi xa" (chưa xa đã nhớ!) . Bạn được gọi là tri kỷ nên có khi gần hơn cha mẹ, vợ con. Bạn để bây giờ ước ao những điều ngọt ngào thuở ấy, có khi trở thành không tưởng bây giờ nhưng vẫn cứ ước ao.
Lê Thiên Minh Khoa nhớ bạn. Nỗi nhớ như muôn vạn nỗi nhớ của ai nhớ bạn giữa cuộc đời nầy. Khác chăng là nỗi nhớ đó đã bật thành thơ, và thơ trãi tâm hồn ra như những sợi tơ rung động của tấm lòng mình và nói giùm tấm lòng muôn vạn lớp người đã có thời “lặn lội nắng mưa”.
Tôi đọc “Thơ tặng Tiếp” cảm thấy có tôi và bạn tôi trong đó.
Tôi đọc “Thơ tặng Tiếp” cảm thấy tôi là Tiếp, mà tôi cũng là Khoa, nghĩa là tôi cũng đã sống một thời long đong và kết bạn với những người long đong như thế.
Khổ cuối bài thơ gây ấn tượng cho người đọc bởi sự lệch chuẩn trong ngôn ngữ và phá cách trong tiết tấu thơ. Từng dòng thơ bị cắt ra bởi nhiều dấu chấm như biểu hiện nỗi nhớ day dứt, niềm đau xé lòng. Rồi, nhiều chữ "Và" đặt đầu mỗi nhịp thơ là điều xưa nay ít người dám viết, nhưng sau mỗi chữ "Và" ấy là một liệt kê về sự đồng điệu giữa hai người bạn thân, nên "lệch chuẩn" mà làm người đọc đồng cảm, xao động...
Cảm ơn nhà thơ đã cho tôi những dòng thơ đẹp
Cảm ơn nhà thơ đã truyền vào hồn tôi nỗi nhớ khôn nguôi và rất ngọt ngào.
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật lại ngày 12.6.2015
. Cập nhật theo nguyên bản của tác gửi từ Đà Nẵng ngày 09/06/2013
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét