Home
» Cập nhật lại
» Thư viện thơ
» Đôi lời tâm sự của nhà thơ Lưu Lãng Khách- tác giả 2 tập thơ “Phiêu lãng ca và Gió bụi muôn phương
Đôi lời tâm sự của nhà thơ Lưu Lãng Khách- tác giả 2 tập thơ “Phiêu lãng ca và Gió bụi muôn phương
Thứ Hai, 23 tháng 11, 2015
Thứ năm - 06/03/2014 09:59
Vừa
rồi VanDanViet nhận được 2
tập thơ “Phiêu lãng ca và Gió bụi muôn phương” của nhà thơ Duy Toàn-Lưu
Lãng Khách gửi tặng. Chúng tôi rất trân trọng và xin được giới thiệu với các
bạn cộng tác viên, độc giả, những người yêu văn chương cùng chia xẻ qua bài
viết “Đôi lời tâm sự” của chính tác giả & thưởng thức một số bài thơ tâm
đắc của anh! Trân trọng,
Tác giả Duy Toàn
Tên
thật: Nguyễn Văn
Toàn
Bút danh khác: Lưu Lãng Khách
Địa chỉ: 242 Nguyễn Thị Thập, KP 4, P.Tân Quy, Q.7- TP.HCM
Di động: 0902 734 050
Email: luu_lang_khach@yahoo.com.vn
_____
Bút danh khác: Lưu Lãng Khách
Địa chỉ: 242 Nguyễn Thị Thập, KP 4, P.Tân Quy, Q.7- TP.HCM
Di động: 0902 734 050
Email: luu_lang_khach@yahoo.com.vn
_____
ĐÔI LỜI TÂM SỰ
Toàn được sinh ra và lớn lên
bên hữu ngạn sông Trà, nơi dòng nước trong xanh ngọt ngào kia sắp hòa mình vào
biển cả mênh mông, qua cửa đại lở bồi sóng ầm ào thét gọi suốt ngày đêm. Thôn
Toàn ở gọi là thôn Hổ Tiếu nghe ngồ ngộ làm sao. Theo gia phả gia tộc Toàn để
lại là thôn Hổ Khiếu xứ Bầu Đình, có tòa đình cổ thờ hai ông thiện và ác được
tạc bằng gỗ, cao gần ba mét thân to hai người ôm không xuể, tạo cho tòa đình
trông có vẻ rất linh thiêng và cổ kính. Tổ nhà Toàn mấy đời làm quan nho nhỏ
trong các triều đại nhà Nguyễn, không được ghi cụ thể bởi ngọn lửa chiến tranh
qua các thời kì đã thiêu hủy những gì tổ tiên để lại, chỉ biết ông cố làm thị
vệ triều Khải Định. Đến đời ông nội, ở quê Toàn chỉ cần nói là con cháu Xã
Lương Hương Rẫy thì nhiều người biết đến và đầy thiện cảm.
Vốn là kẻ từ thuở thiếu thời đã
thích sống đời phiêu lãng, nên khi bước vào đời, buồn cho sự nghiệp công danh,
Toàn đã dứt áo ra đi thả chân vào gió bụi, sống rày đây mai đó phiêu bạt bốn
phương trời. Thơ đến với Toàn và Toàn đến với thơ rất sớm bởi niềm đam mê nghệ
thuật. Toàn tập tễnh chơi đàn làm thơ từ năm mới mười ba tuổi. Phần lớn thơ
thuở ấy được làm theo thể đường luật, cổ phong và lục bát ảnh hưởng ít nhiều
bởi Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến và Trần Tế Xương. Khi trưởng thành
Toàn loại bỏ gần hết thơ trước đó và bắt đầu làm theo thể thơ mới, tự do và lục
bát, thể đường luật và cổ phong chỉ còn thưa thớt. Vào tuổi trung niên, Toàn
nghiêng hẳn về thể lục bát bởi thể thơ này dung dị, không cầu kỳ nhưng chuyển
tải được nỗi buồn trăn trở của kẻ ly hương luôn hướng về cố xứ, của đứa con xa
nhiều nhớ thương lo lắng cho mẹ yếu cha già, của thân trai trôi nổi dặm trường
đầy tâm trạng, luôn khát khao những điều đẹp đẽ rất đời thường. Dù thể
thơ lục bát dễ làm nhưng khó hay Toàn vẫn o bế nó, ngày đêm trau chuốt, gọt tỉa
từng đứa con tinh thần cho đẹp dáng ,rồi mới đưa chúng sang sông đến với cuộc
đời.
Nay đã qua ngưỡng cửa ngũ tuần,
sau mấy mươi năm miệt mài làm thơ trên bước đường phiêu lãng, gửi nỗi niềm
trong gió bụi muôn phương một cách âm thầm lặng lẽ. Chợt một chiều đứng bên
đường nhìn đám tang ai đó lướt ngang qua, lòng bỗng dâng lên một nỗi buồn khó
tả và không muốn thơ mình nằm im ỉm mãi trong bốn bức tường. Lúc đó vì cảnh áo
cơm thiếu trước hụt sau chưa nối mạng được, Toàn đã gửi một số thơ về Quảng
Ngãi nhờ bạn của Toàn là Nguyễn Hoàng Dương (Hội viên Hội văn học nghệ thuật
Quảng Ngãi) gửi đăng nơi nào cũng được. Hoàn cảnh của chú ấy cũng rất đáng
thương và dễ thông cảm. Không muốn làm phiền bạn nữa ,Toàn đã quyết định nối
mạng xem thơ rồi gửi bài trên các trang mạng, kể cả trong và ngoài nước mới
được khoảng vài năm.
Vào một ngày đẹp trời của mùa
xuân 2013, anh bạn đồng hương Hồ Nghĩa Phương, một trong những đứa con ưu tú
của quê hương núi Ấn sông Trà, từ Quảng Ngãi vào có việc, ghé đến thăm Toàn.
Qua sự động viên và khích lệ của anh ấy, sau một hồi tâm sự Toàn đã nhờ anh lo
hộ. và thế là tập thơ đầu tay “Phiêu lãng ca” ra đời sau mấy mươi năm ấp ủ.
Trải qua gần bốn mươi năm viết lách, thơ Toàn nhiều quá không thể tuyển vào hết
trong một tập được nên vào cuối năm 2013 ,Toàn cho ra đời tiếp tập thứ hai được
mang tên “Gió bụi muôn phương” như một cặp song sinh ,gây không ít ngạc nhiên
với bè bạn xa gần. Trong đó những nỗi niềm buồn vui theo năm tháng được ghi lại
bằng thơ theo mỗi dấu chân qua,vẫn chỉ đưa vào mới có một nửa mà thôi.
Nay Toàn viết những lời này gửi
đến tất cả anh em từng gắn bó với Văn Đàn Việt, Lục bát Việt Nam, Thi nhân
Quảng Ngãi… cùng đọc giả gần xa hãy dành cho Toàn sự đồng cảm thân thương khi
đón đọc hai tập thơ “Phiêu lãng ca và Gió bụi muôn phương”.
Toàn xin gửi nơi đây lời cảm ơn
chân thành sâu sắc nhất đến anh Vũ Đình Ninh, Lê Đình Hiếu, Ngô Hữu Đoàn, Hồ
Nghĩa Phương, cùng tất cả anh chị em thân thương và xin hẹn gặp lại vào các tập
tiếp theo trong những tháng ngày còn lại của cuộc đời.
Sài Gòn 04/3/2014
----
TB:
Anh chị em nào chưa có hai tập thơ của Toàn trong tủ sách của mình, hãy liên hệ sớm qua địa chỉ mail: luu_lang_khach@yahoo.com.vn hoặc di động: 0902 734 050 Toàn sẽ gửi tặng.
Kính chúc vạn sự an lành. Chào thân ái.
Anh chị em nào chưa có hai tập thơ của Toàn trong tủ sách của mình, hãy liên hệ sớm qua địa chỉ mail: luu_lang_khach@yahoo.com.vn hoặc di động: 0902 734 050 Toàn sẽ gửi tặng.
Kính chúc vạn sự an lành. Chào thân ái.
----
Những bài thơ Toàn yêu thích trong “Phiêu lãng ca và Gió bụi muôn phương”
ĐỘC HÀNH CA 10
Ừ nhỉ thu phai mấy độ
rồi
Sao lòng quên bẵng cố hương ơi!
Quên mây lạc lối chiều Thiên Ấn
Quên cả tình yêu của một thời
Nam nhi chí tạc ngoài sông núi
Giang hồ hành trang là quê hương
Một bước phiêu linh ngàn dặm tủi
Vẫn bóng yên cương vạn nẻo đường
Nước non muôn dặm như vô tận
Tình người nghệ sĩ tựa vô biên
Bởi gió ngàn trùng không biên giới
Lòng chàng theo gió bạt muôn phương
Đăng trình tóc hãy còn xanh mượt
Nay bạc đầu chưa qui cố hương
Một hôm bỗng gặp người hương quán
Râu tóc ngời lên bóng dặm trường
Huynh đệ kết giao ngoài vạn lý
Sóng Trà xô mãi chén tiêu tương
Mới hay viễn xứ hồn sông núi
Vẫn ở bên lòng theo khắp nơi
Nghiêm trang ngước mặt tuôn hờn tủi
Chắp tay mà gọi: “Cố hương ơi!”
Sao lòng quên bẵng cố hương ơi!
Quên mây lạc lối chiều Thiên Ấn
Quên cả tình yêu của một thời
Nam nhi chí tạc ngoài sông núi
Giang hồ hành trang là quê hương
Một bước phiêu linh ngàn dặm tủi
Vẫn bóng yên cương vạn nẻo đường
Nước non muôn dặm như vô tận
Tình người nghệ sĩ tựa vô biên
Bởi gió ngàn trùng không biên giới
Lòng chàng theo gió bạt muôn phương
Đăng trình tóc hãy còn xanh mượt
Nay bạc đầu chưa qui cố hương
Một hôm bỗng gặp người hương quán
Râu tóc ngời lên bóng dặm trường
Huynh đệ kết giao ngoài vạn lý
Sóng Trà xô mãi chén tiêu tương
Mới hay viễn xứ hồn sông núi
Vẫn ở bên lòng theo khắp nơi
Nghiêm trang ngước mặt tuôn hờn tủi
Chắp tay mà gọi: “Cố hương ơi!”
Mùa Thu 2011
CÒN GÌ
Chim già hót rộn ban mai
Dế vườn khuya thở một vài tiếng than
Đường đi vác nắng chang chang
Lối về người ngựa đội hoàng hôn buông
Đi chưa phỉ chí can trường
Đời trôi về phía tà dương mất rồi
Còn gì cho bạn cho tôi
Cho phương trời cũ cho người yêu xưa
Còn gì trong nắng trong mưa
Trong môi trinh một lần chưa còn gì
Phong trần lắm cuộc phân li
Lắm khi kẻ ở người đi chạnh lòng
Nay còn gì nữa hay không
Dưới trăng bạc thếch trên sông mịt mù
Xác hồn lệch bước sang thu
Thời gian nhuộm kiếp phù du võ vàng
Vườn khuya dế thở niềm than
Chim kia vẫn hót rộn ràng ban mai…
Chim già hót rộn ban mai
Dế vườn khuya thở một vài tiếng than
Đường đi vác nắng chang chang
Lối về người ngựa đội hoàng hôn buông
Đi chưa phỉ chí can trường
Đời trôi về phía tà dương mất rồi
Còn gì cho bạn cho tôi
Cho phương trời cũ cho người yêu xưa
Còn gì trong nắng trong mưa
Trong môi trinh một lần chưa còn gì
Phong trần lắm cuộc phân li
Lắm khi kẻ ở người đi chạnh lòng
Nay còn gì nữa hay không
Dưới trăng bạc thếch trên sông mịt mù
Xác hồn lệch bước sang thu
Thời gian nhuộm kiếp phù du võ vàng
Vườn khuya dế thở niềm than
Chim kia vẫn hót rộn ràng ban mai…
Thành phố đầu thu
2008
PHIÊU LÃNG CA 3
Ta đi qua suối qua rừng
Qua non qua bể qua bưng qua biềng
Men nồng gió ngã mây nghiêng
Tiếng đàn bay bổng khắp miền nước non
Mấy em bé dại lon ton
Theo ta cất tiếng cười giòn giữa đêm
Tuyệt vời! Cười nữa đi em
Cười cho hoa ngậm trăng thêm mỹ miều
Cười cho ngọng tiếng chim kêu
Cười cho đêm lộn ra chiều-Cười đi!
Cười cho phách tán hồn phi
Cười cho người bỏ ta đi lại về
Bé ngày một lớn buồn ghê
Em đang bỏ suối đi về với sông
Đừng xuôi biển cả mênh mông
Để cho đáy mắt mãi trong lạ lùng
Ta đi một kiếp trai hùng
Nửa đời phiêu lãng vẫy vùng bốn phương
Đôi chân vạn lý vô thường
Biết về đâu những nẻo đường trần gian.
Ta đi qua suối qua rừng
Qua non qua bể qua bưng qua biềng
Men nồng gió ngã mây nghiêng
Tiếng đàn bay bổng khắp miền nước non
Mấy em bé dại lon ton
Theo ta cất tiếng cười giòn giữa đêm
Tuyệt vời! Cười nữa đi em
Cười cho hoa ngậm trăng thêm mỹ miều
Cười cho ngọng tiếng chim kêu
Cười cho đêm lộn ra chiều-Cười đi!
Cười cho phách tán hồn phi
Cười cho người bỏ ta đi lại về
Bé ngày một lớn buồn ghê
Em đang bỏ suối đi về với sông
Đừng xuôi biển cả mênh mông
Để cho đáy mắt mãi trong lạ lùng
Ta đi một kiếp trai hùng
Nửa đời phiêu lãng vẫy vùng bốn phương
Đôi chân vạn lý vô thường
Biết về đâu những nẻo đường trần gian.
Đồng Nai vào Hạ
2002
GỬI LẠI ĐỒNG NAI
Chắc có lẽ mai này anh nhớ lắm
Biết làm sao! Vì sứ mệnh ra đi
Xin gửi lại dấu chân người vạn dặm
Cùng chút tình ai đó giữ trên mi
Giờ anh hát trên tầng cao chót vót
Rung động đỉnh Gia Rây, rào rạt suối Gia Lào
Thơ phiêu lãng đôi vần anh gửi nốt
Lát người về đỡ lạnh dưới trăng sao
Đêm đẹp quá trăng cùng em lõa thể
Đá hoang vu cũng rạo rực xuân tình
Bịn rịn ái ân – Rừng khuya nhỏ lệ
Đêm cuối cùng em tiễn bước phiêu linh
Lời chia tay chỉ là điều sớm muộn
Lát nữa đây! Em chớ nói điều gì
Tắm bên nhau một lần chung nước suối
Ngọt bao lần – Em nhớ buổi chia ly
Trời lồng lộng một vầng trăng tráng lệ
Nước lung linh mỹ nữ thoát xiêm y
Giã biệt nhé! Hởi người yêu nhỏ bé.
Đêm sắp tàn – Và anh phải ra đi…
Chắc có lẽ mai này anh nhớ lắm
Biết làm sao! Vì sứ mệnh ra đi
Xin gửi lại dấu chân người vạn dặm
Cùng chút tình ai đó giữ trên mi
Giờ anh hát trên tầng cao chót vót
Rung động đỉnh Gia Rây, rào rạt suối Gia Lào
Thơ phiêu lãng đôi vần anh gửi nốt
Lát người về đỡ lạnh dưới trăng sao
Đêm đẹp quá trăng cùng em lõa thể
Đá hoang vu cũng rạo rực xuân tình
Bịn rịn ái ân – Rừng khuya nhỏ lệ
Đêm cuối cùng em tiễn bước phiêu linh
Lời chia tay chỉ là điều sớm muộn
Lát nữa đây! Em chớ nói điều gì
Tắm bên nhau một lần chung nước suối
Ngọt bao lần – Em nhớ buổi chia ly
Trời lồng lộng một vầng trăng tráng lệ
Nước lung linh mỹ nữ thoát xiêm y
Giã biệt nhé! Hởi người yêu nhỏ bé.
Đêm sắp tàn – Và anh phải ra đi…
Đồng Nai 1999
GIÓ BỤI MUÔN PHƯƠNG 8
Xuôi dòng sông Trẹm đỏ ngầu
Tràm U Minh ngát một màu thắm xanh
Gió đưa hương thoảng thơm lành
Chim rừng thánh thót trên cành ban mai
Xuồng ai chở giọng muồi tai
Câu hò điệu lý gái trai thuở nào
Rời dòng thơ mộng nao nao
Thuyền theo nhánh rẽ đi vào Chắc Băng
Đâu hồn Triệu Vĩ Mỹ Lan
Thới Bình thôn phố cổ tàn tạ xiêu
Rêu phong cổ kính leo beo
Bên dòng lãng đãng chở chiều êm trôi
Chợt lòng nhớ chuyện xa xôi
Chúa Nguyễn lâm bịnh một thời ở đây
Thới Bình thôn gái hây hây
Kiêu sa quí phái đẹp tày cung phi
Phải chăng thuở ấy ra đi
Ngài còn để lại những gì mai sau
Hàng còng cổ thụ xanh màu
Đưa hồn lữ thứ về đâu hỡi người
Bỗng em gái nhoẻn miệng cười
Nhìn ta như thể nhìn người cõi trên
Chuyện trò giây lát hỏi tên
Ta rằng lữ khách lênh đênh chốn này
Bóng chiều lướt khẽ qua tay
Nàng tươi tắn hẹn đêm nay hát hò
Hoàng hôn phủ xuống đôi bờ
Xa xa vọng lại câu hò Bạc Liêu
Tâm hồn như tuổi đang yêu
Nhìn bao thôn nữ yêu kiều thướt tha
Ngọt ngào giọng nói câu ca
Như từ cõi mộng bước ra cõi trần
Chạnh lòng “Dạ cổ hoài lang”
“Qua cầu” điệu lý xốn xang nỗi nhà…
Sáng ra hai mốt tháng ba
Xem miếu Thiên Hậu rước bà đi ngang
Đến cầu Vĩnh thuận miên man
Nhìn dòng sông Trẹm mơ màng êm trôi
Thới Bình thôn lại gọi mời
Bỗng dưng lòng muốn gác đời muôn phương.
Xuôi dòng sông Trẹm đỏ ngầu
Tràm U Minh ngát một màu thắm xanh
Gió đưa hương thoảng thơm lành
Chim rừng thánh thót trên cành ban mai
Xuồng ai chở giọng muồi tai
Câu hò điệu lý gái trai thuở nào
Rời dòng thơ mộng nao nao
Thuyền theo nhánh rẽ đi vào Chắc Băng
Đâu hồn Triệu Vĩ Mỹ Lan
Thới Bình thôn phố cổ tàn tạ xiêu
Rêu phong cổ kính leo beo
Bên dòng lãng đãng chở chiều êm trôi
Chợt lòng nhớ chuyện xa xôi
Chúa Nguyễn lâm bịnh một thời ở đây
Thới Bình thôn gái hây hây
Kiêu sa quí phái đẹp tày cung phi
Phải chăng thuở ấy ra đi
Ngài còn để lại những gì mai sau
Hàng còng cổ thụ xanh màu
Đưa hồn lữ thứ về đâu hỡi người
Bỗng em gái nhoẻn miệng cười
Nhìn ta như thể nhìn người cõi trên
Chuyện trò giây lát hỏi tên
Ta rằng lữ khách lênh đênh chốn này
Bóng chiều lướt khẽ qua tay
Nàng tươi tắn hẹn đêm nay hát hò
Hoàng hôn phủ xuống đôi bờ
Xa xa vọng lại câu hò Bạc Liêu
Tâm hồn như tuổi đang yêu
Nhìn bao thôn nữ yêu kiều thướt tha
Ngọt ngào giọng nói câu ca
Như từ cõi mộng bước ra cõi trần
Chạnh lòng “Dạ cổ hoài lang”
“Qua cầu” điệu lý xốn xang nỗi nhà…
Sáng ra hai mốt tháng ba
Xem miếu Thiên Hậu rước bà đi ngang
Đến cầu Vĩnh thuận miên man
Nhìn dòng sông Trẹm mơ màng êm trôi
Thới Bình thôn lại gọi mời
Bỗng dưng lòng muốn gác đời muôn phương.
Mùa xuân 2002
NGHE TRONG IM LẶNG
Đêm ngày mỏi bước phiêu linh.
Bao điều muốn gửi trong mình ứa ra.
Nghe trong im lặng đời ta.
Đau thương mất mác chảy ra thành dòng.
Tìm vui mấy nhịp thong dong.
Nghe sông nước cũng vọng đồng trong im.
Nghe trong im lặng cánh chim.
Dưới chiều chở lắm nỗi niềm nhân gian.
Nghe trong nắng buổi hạ tàn.
Gửi lời hẹn ước trên ngàn cỏ hoa.
Nghe trong im lặng bài ca.
Ngân vang mãi nỗi xót xa phận người.
Nghe trong im lặng chiều vơi.
Tiếng sinh sôi của cuộc đời mai sau.
Trăng khuya trộm ngắm mái đầu.
Nghe im lặng cũng ngọt ngào lặng im.
Hồn về mở cửa trái tim.
Nghe im lặng vỡ trong đêm nguyệt tà.
Nghe trong im lặng đời ta.
Khẽ khàng hát một bài ca không lời.
Im lặng! Im lặng! rơi rơi.
Rót vào vũ trụ một lời lặng im.
Đêm ngày mỏi bước phiêu linh.
Bao điều muốn gửi trong mình ứa ra.
Nghe trong im lặng đời ta.
Đau thương mất mác chảy ra thành dòng.
Tìm vui mấy nhịp thong dong.
Nghe sông nước cũng vọng đồng trong im.
Nghe trong im lặng cánh chim.
Dưới chiều chở lắm nỗi niềm nhân gian.
Nghe trong nắng buổi hạ tàn.
Gửi lời hẹn ước trên ngàn cỏ hoa.
Nghe trong im lặng bài ca.
Ngân vang mãi nỗi xót xa phận người.
Nghe trong im lặng chiều vơi.
Tiếng sinh sôi của cuộc đời mai sau.
Trăng khuya trộm ngắm mái đầu.
Nghe im lặng cũng ngọt ngào lặng im.
Hồn về mở cửa trái tim.
Nghe im lặng vỡ trong đêm nguyệt tà.
Nghe trong im lặng đời ta.
Khẽ khàng hát một bài ca không lời.
Im lặng! Im lặng! rơi rơi.
Rót vào vũ trụ một lời lặng im.
RỬA TAY
Từ tâm muốn gác chuyện đời
Non cao bể thẳm ta ngồi rửa tay
Khi rửa đêm lúc rửa ngày
Rửa trong khe suối rửa ngoài biển sông
Rửa nắng hạ rửa mưa đông
Chừng nghe tự tại thong dong bước trần
Rửa tay chẳng chậu ngọc vàng
Chẳng toan gác kiếm chẳng màng lợi danh
Rửa cho xác sạch lòng thanh
Cho đau thương cũng biến thành niềm vui
Ta ngồi rửa ngược rửa xuôi
Sóng trùng dương vỗ cuốn trôi bụi hồng
Cuốn trôi đi những long đong
Những lo toan những nặng lòng vương mang
Trôi bao cay đắng phũ phàng
Những hơn thua những thở than phận người
Rửa xong hồn nở nụ cười
Trời vừa sanh hạ một người trong ta.
Trùng dương cuối đông 2002
Lưu Lãng Khách
Từ tâm muốn gác chuyện đời
Non cao bể thẳm ta ngồi rửa tay
Khi rửa đêm lúc rửa ngày
Rửa trong khe suối rửa ngoài biển sông
Rửa nắng hạ rửa mưa đông
Chừng nghe tự tại thong dong bước trần
Rửa tay chẳng chậu ngọc vàng
Chẳng toan gác kiếm chẳng màng lợi danh
Rửa cho xác sạch lòng thanh
Cho đau thương cũng biến thành niềm vui
Ta ngồi rửa ngược rửa xuôi
Sóng trùng dương vỗ cuốn trôi bụi hồng
Cuốn trôi đi những long đong
Những lo toan những nặng lòng vương mang
Trôi bao cay đắng phũ phàng
Những hơn thua những thở than phận người
Rửa xong hồn nở nụ cười
Trời vừa sanh hạ một người trong ta.
Trùng dương cuối đông 2002
Lưu Lãng Khách
©
Tác giả giữ bản quyền.
. Cập
nhật lại- ngày 23/11/2015
Cập
nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ TP.HCM ngày 06.3.2014
Xin
Vui Lòng Ghi Rõ Nguồn VanDanViet.Net Khi
Trích Đăng Lại.
___________________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét