HomeVườn em hoa trái bốn mùa thắm xanh – Bài viết của Dương Hiền Nga (Hà Nội)
Thứ Ba, 12 tháng 8, 2014
Ngày
06/08.2013
“Mắt sóng” là tập thơ thứ năm của Phạm
Thị Phương Thảo, NXB Văn học năm 2013. Sức sáng tạo dồi dào cùng sự tươi mới
của cảm xúc, tìm tòi trong phong cách thể hiện làm cho thơ của chị luôn mới.
Trong tập “Mắt sóng” có 55 bài nhưng
đã có tới 13 bài lục bát, một thể thơ dễ làm nhưng khó hay, khó làm “mới” nhưng
khi đọc người đọc không khỏi bất ngờ bởi cái mới, cái lạ, mỗi ý thơ, mỗi bài
thơ của chị căng đầy một sự dồn nén, ấp ủ rồi đến một lúc chín muồi con chữ tự
tuôn trào thành những vần thơ trong trẻo, tươi non như những “búp xuân” trên
cánh đồng thơ mơn mởn. ...
Thông tin: (VanDanViet) 
Tác giả Dương Hiền Nga
Họ tên thật Dương Hiền Nga
F.201, B4/ 189 Thanh Nhàn,
P. Quỳnh Lôi, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội
Mobile: 0917 331 221
Email: hiennga.yenbai@gmail.com
_____
VƯỜN EM HOA TRÁI BỐN MÙA THẦM XANH
(Cảm
nhận về chùm thơ lục bát trong tập: “Mắt sóng” của Phạm Thị Phương Thảo)
“Mắt sóng” là tập thơ thứ năm của Phạm Thị Phương Thảo, NXB Văn học
năm 2013. Sức sáng tạo dồi dào cùng sự tươi mới của cảm xúc, tìm tòi trong phong
cách thể hiện làm cho thơ của chị luôn mới. Trong tập “Mắt sóng” có 55 bài nhưng đã có tới 13
bài lục bát, một thể thơ dễ làm nhưng khó hay, khó làm “mới” nhưng khi
đọc người đọc không khỏi bất ngờ bởi cái mới, cái lạ, mỗi ý thơ, mỗi bài thơ
của chị căng đầy một sự dồn nén, ấp ủ rồi đến một lúc chín muồi con chữ tự tuôn
trào thành những vần thơ trong trẻo, tươi non như những “búp xuân” trên cánh
đồng thơ mơn mởn.
Đây là những vần thơ miêu
tả hay nỗi lòng của người thơ:
“Dịu dàng ơi búp thanh tân
Bốn mùa ăm ắp lá mầm tươi non
...
Vui buồn đan kín ước mơ
Vườn em hoa trái bốn mùa thầm xanh”
(Ngón xuân)
“Búp thanh tân” cùng sự
căng đầy và bao hương sắc của hoa trái bốn mùa trong sự dâng hiến thầm lặng ấy
đem lại cho người đọc một cảm giác yêu đời và yêu người đến say lòng. Chữ
“thầm xanh” thật là nữ tính và cũng thật là ấn tượng. Cũng trong mạch cảm xúc
ấy, Phạm Thị Phương Thảo trải lòng trong chiêm nghiệm về con người, về cuộc
đời:
“Phù sa anh, bến sông đời
Lênh đênh chở cả một thời bão giông
Quanh co khúc đục khúc trong
Tình sông mải miết ngậm đòng phù sa”
(Tình sông)
“Phù sa anh, bến sông đời”
là câu thơ với hai vế đăng đối chở bao tâm tình nhân thế, sâu xa trong ý
tứ, độc đáo trong ẩn dụ, “ngậm đòng phù sa” làm cho người đọc liên tưởng tới
những cánh đồng mầu mỡ có được từ bao năm tháng phù sa bồi đắp và những “cánh
đồng người” có được qua bao gian lao khó nhọc của bao thế hệ mà từ đó ươm trồng
mà nẩy nở những “cánh đồng thơ”, chị như người đãi chữ tìm những ngọc ngà
châu báu mà kết nên thơ ca cho mình và cho đời. Trong thơ của Phạm Thị Phương
Thảo thiên nhiên hiện lên như một bức tranh lụa mịn màng đầy màu sắc âm
thanh trong trẻo vô ngần, đáng yêu làm sao:
“Giêng Hai hây hẩy tơ non
Bao tinh khôi vẫn như còn phôi thai”
(Giêng Hai)
Thấy được cái “tinh khôi”
“phôi thai” của mùa xuân trong mùa đông giá rét ấy thật là tinh tế. Ta thấy nhà
thơ như đang nâng niu những “tinh khôi” ấy để rồi reo vui đón xuân sang:
“Mùa xanh lảnh lót xuân sang
Cỏ mềm ướt lối địa đàng lãng quên”
Mà không “lãng quên” sao
được trước giây phút đất trời cùng lòng người như giao hòa ngất ngây trong một
mùa mơn mởn của sự hoàn sinh kỳ diệu. Cũng trong cái tứ về mùa xuân, bài “Lắng
xuân” không chỉ miêu tả những “lộc non”, “lá biếc”, “hương vườn”... mà hơn thế
chị còn “thấy” cả những: “Nõn nà lá biếc bập dầm thân khô”, câu thơ như lắng
lại trong một cái nhìn rất phụ nữ và đầy tình người, để rồi trân quí hơn những
gì tạo hóa ban tặng:
“Tiếng xuân khe khẽ đâu đây
Gọi vòng tay nắng ôm đầy... mầm xanh”.
Hình tượng “vòng tay nắng”
thật là lung linh và cũng rất sáng tạo, không chỉ giới hạn trong hơi ấm của con
người mà của cả đất trời. Câu thơ nhẹ nhàng, cô đọng nhưng sao mà sâu lắng, lay
động hồn người. Trong bài: “Rụng”, từng cặp lục bát lại đem đến cho người đọc
những bất ngờ, lý thú, suy ngẫm:
“Vỡ ngày
chiều rụng vào đêm
Cây vừa khép mắt rụng thêm lá vàng
Hạt buồn rụng xuống nhân gian
Ngang trời nắng rụng bàng hoàng cỏ cây
Cánh diều rụng bởi chạm mây
Triều lên sóng rụng đẫm đầy ngực em
Nhớ ai rụng buốt tim mềm
Mắt người rụng tím cả miền mộng mơ
Đa tình bỗng rụng vào thơ
Ánh trăng rụng chín cả bờ vai đêm...”.
Bài thơ có tới 10 từ “rụng”
nhưng mỗi từ trong một ý thơ lại mang một sắc thái biểu cảm khác nhau, qua
những hiện thực của tự nhiên chuyển tải những rung động sâu sắc về cuộc đời, về
phận người, về giới hạn của đời người, và nhân tình thế thái. Bài thơ được đẩy
dần lên cao trào rồi nhẹ nhàng đưa người đọc trở lại mạch cảm xúc rất thơ, chan
chứa tình người.
Trong những bài lục bát
của Phạm Thị Phương Thảo, có những bài người đọc ấn tượng ngay từ tên bài như:
“Câu thơ vớt hôm rằm”, song không chỉ “lạ” từ cái tên mà còn “lạ” trong lập tứ,
lập ngôn:
“Dùng dằng người vớt câu thơ
Vắt lưng chừng gió một bờ trăng ngoan”
Biết là “trăng ngoan” mà
vẫn ngại ngần, dùng dằng khi “vỡ câu thơ”, có mâu thuẫn không? Không khi ta
hiểu nỗi lòng của tác giả:
“Thơ như đang tuổi trăng cài
Dập dìu mở lối thiên thai giữa rằm”
Thì ra người thơ yêu thơ,
say thơ nhưng câu thơ còn đang “tuổi trăng cài” nên cứ dùng dằng, bồn chồn trên
“lối thiên thai”.
Thơ lục bát của Phạm Thị
Phương Thảo có nhiều phát hiện mới trong cách dùng từ, tinh tế trong những biện
pháp tu từ, đôi lúc phá cách làm tăng hiệu quả thẩm mỹ như:
“Nhốt duyên vào lúm đồng tiền
...
Tháng năm gồng gánh ưu phiền
Gói tình giấu kín chữ duyên trong mình
Đồng tiền má lúm tròn xinh
Mang về gói kỹ chút tình riêng tôi”
Hoặc trong cái tứ “Khát”
Phương Thảo đã rất có duyên khi diễn tả những điều tưởng như không thể nắm bắt
được trở nên hữu hình và giầu sức gợi:
“Cánh đồng khô khát cơn mưa
Cánh hoa khát nắng câu thơ khát tình
Giọt sương khát ánh bình minh
Rừng cây khát gió rung rinh gọi mời/
Nỗi buồn khát giọt lệ rơi
Nỗi nhớ khát uống môi người mình thương
Tuổi già khát nhớ quê hương
Tuổi thơ khát được yêu thương ngọt ngào...”
Bài thơ đầy sự thâm trầm
triết lý nhưng nhẹ nhàng, thấm thía với câu kết thật bất ngờ:
“Lời yêu khát cánh bay cao
Nồng nàn khát được tan vào trong nhau”
Cuộc sống vốn như thế đấy,
con người mà không khát khao thì sẽ tẻ nhạt, vô vị.
Viết về vùng cao, các nhà
thơ thường dùng thể thơ tự do để có thể miêu tả cái gập ghềnh, cheo leo của
núi, của đèo, của thác... cùng sự bảng lảng của mây, sương... Phạm Thị Phương
Thảo vẫn chung thủy với thể thơ lục bát nhưng với nhứng sáng tạo nghệ thuật đã
đem lại cho những nơi này một diện mạo mới như trong bài “Sa Pa”:
“Giang tay vít đám mây ngàn
Bẻ cụm mây trắng, hứng làn mây xanh”
Câu thơ pha chút ngang
tàng, hóm hỉnh nhưng rồi cái ảo pha lẫn cái thực của vùng đất ngang trời như “cõi
tiên” này làm cho nhà thơ say lòng tự lúc nào:
“Sa Pa yêu tự thuở nào
Sáo khèn réo rắt, trăng sao rụng đầy
Say từ hoa lá cỏ cây
Say từ phiên chợ người say đêm nào”
Cách thể hiện không dẫm
vào nốt chân những người đi trước mà vẫn quen thuộc, ăm ắp hơi thở Sa Pa. Còn
đây là “Thảo nguyên”: Trong bao mướt xanh của “nương sắn”, “bãi lau”, “xa xa
dãy núi bản làng nhấp nhô”, nhà thơ nhà thơ còn thấy “sữa bò thơm giữa môi
người ngẩn ngơ” và tự hỏi:
“Cỏ còn xanh đến bao giờ
Mốt mai ai có đợi chờ bóng ai?”
Trong sự vận động của xã
hội chúng ta đâu chỉ trông chờ vào thiên nhiên ban tặng, quan trọng hơn phải
biết giữ gìn và làm phong phú thêm cho chính mình và cho mai sau. Câu hỏi tu từ
ở cuối bài đầy sự trăn trở, thức tỉnh nhân tâm và trách nhiệm của mỗi người. “Tháng
ba Đà Lạt” lại mang một hơi thở mới:
“Tháng ba xuân nhả ngọc ngà
Trời cao nguyên cũng như òa giọt thương
Bất chợt mưa xéo ngang đường
Phượng tím thảng thốt ngậm hương bùi ngùi...”.
“Giọt thương” ẩn chứa cái
tính sâu nặng của đất trời và lòng người kia sao mà day dứt và với hai câu phá
cách về niêm luật ở cuối bài làm cho bài thơ đầy sức nặng, ám ảnh, dư ba...
Thơ lục bát của nhà
thơ Phạm Thị Phương Thảo vừa kế thừa được những
nét đẹp của thể thơ truyền thống nhưng với sự dầy công trong tìm tòi thể hiện, trong
sự lao động nghệ thuật nghiêm túc, cẩn trọng trong từng câu chữ, không gò ép
trong khuôn sáo, chị đã thành công ở thể thơ khó tính này. Trong thơ lục bát
của chị không chỉ có vần điệu, không chỉ có mầu sắc, âm thanh mà còn đầy nhạc
điệu, kế thừà mạch nguồn dân gian . Thơ lục bát của chị như con thuyền chở đầy
tâm trạng, mỗi câu, mỗi chữ cứ ngân lên trong lòng người đọc nhạc khúc của tình
yêu và cuộc sống!
Hà Nội 8.2013
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật lại- ngày 12/08/2014
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Hà Nội ngày 12/08/2013
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại. _______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét