HomeBạn già – Truyện ngắn Trạch An Trần Hữu Hội (Sài Gòn)
Thứ Bảy, 31 tháng 1, 2015
Hai cái thân già xiêu vẹo dìu nhau đi trong bóng đêm mờ mờ hơi sương, lành lạnh buổi cuối đông.
Tác
giả Trạch An
Tên thật Trần Hữu Hội
Sinh 1955. Tại An Lưu, Quảng Trị.
Hiện ở: Ninh Sơn, Ninh Thuận
Email: trachan555@yahoo.com.vn
_____
Trạch An Trần Hữu Hội
Tên thật Trần Hữu Hội
Sinh 1955. Tại An Lưu, Quảng Trị.
Hiện ở: Ninh Sơn, Ninh Thuận
Email: trachan555@yahoo.com.vn
_____
Trạch An Trần Hữu Hội 
- Ối trời, mày đi
đâu lâu nay?
Đang cặm cụi chăm
tỉa cho chậu mai dự định sẽ đem vào chưng trong phòng khách mấy ngày tết, bất
chợt Phúc xuất hiện trước mặt, Tấn trợn tròn mắt hỏi, còn Phúc thì nở nụ cười
làm sáng lên gương mặt khắc khổ nhăn nheo.
Gần ba mươi năm
rồi, từ ngày hắn bỏ nơi này ra đi, nói với Tấn là trở vào trong Sài gòn hay đâu
đó, tìm một cuộc sống dễ dàng hơn bởi hắn đã quá chán cái chốn rẫy nương nắng
gió này.
Cả hai cùng sinh
ra từ Quảng Trị, một tỉnh miền Trung giáp ranh với vĩ tuyến 17. nơi con sông
ngăn chia hai miền Nam Bắc, sự kiện lịch sử này xảy ra hai năm trước khi cả hai
chào đời. không phải sinh ra cùng một nơi. Tấn ở huyện Triệu Phong, một vùng
lúa gần biển còn Phúc ở Cam Lộ, một huyện vùng cao.
Chiến tranh liên
miên và rồi năm 1972, khi phe bên kia tấn công vào tỉnh lỵ này, họ chạy vào
Huế, rồi Đà Nẵng, ở trong những trại tạm cư. Chuyện về lại chốn chôn nhau cắt
rốn ngày càng xa vời, vả lại rồi cũng đạn bom tang tóc bởi chiến tranh chưa
thôi, nhiều gia đình cùng nhau di dân, vào khai hoang lập cư trong vùng rừng
núi này, dưới sự chăm lo của một Linh Mục.
Đoàn xe chở họ vào
đây, trong số đó có hai cậu trai, đi ngang qua nhiều nơi mà chúng chỉ biết đến
trong những bài học Địa Lý. Núi đồi khe suối và những bãi biển trải dài ven
quốc lộ làm cả hai thích thú sôi nổi chuyện trò. Lúc này hai cậu trai vừa xong
lớp chin cấp trung học.
Ba năm ngồi cùng
nhau nơi ngôi trường tạm bợ bằng gỗ và tôn được dỡ từ trại lính Mỹ ở Cam ranh,
rôi thi tú tài, cả hai cùng hí hững khi kết quả kỳ thi được dán nơi văn phòng
trường: Phúc đổ hạng Bình, Tấn kém Phúc, chỉ hạng Thứ. Phúc vào Đại học sư phạm
Sài Gòn, ngành Khoa Học. Tấn lên Viện Đại Học Đà Lạt, cũng khoa sư phạm, ban
Việt- Hán.
Chưa tròn niên
khóa thì biến cố 75 ập đến. Tấn không thể tiếp tục việc học hành, anh trở về
với gia đình. Cha đi học tập cải tạo, là lao động chính trong nhà, anh vừa đi
nghĩa vụ khai hoang, thủy lợi… vừa giúp mẹ làm rẫy. Phúc ỏ lại Sài gòn tham gia
các phong trào Thanh Niên, nghe đâu là một trong những phần tử tiến bộ của đoàn
Thanh Niên Thành phố, có lần được tuyên dương trên báo Sài Gòn!
Tấn không còn nhớ
là bao lâu rồi, một lần đi buôn vào Sài gòn, nghe người quen nói là Phúc làm gì
đó trong nhà Văn Hóa quận Một, anh tìm đến và rồi một trận cải vả xãy ra giữa
hai người mà đại để là Phúc trách Tấn đi buôn như thế là tiếp tay vơi gian
thương làm lũng đoạn thị trường… Còn Tấn, anh bất lực không cãi lại được trước
những từ ngữ, lập luận xa lạ mà Phúc đưa ra, anh chỉ đơn giản muốn cho Phúc
hiểu rằng là không đi buôn thì không có cái gì ăn, kể cả nước mắm!
Đêm đó Tấn ra ga
Bình Triệu, nằm gối đầu lên ba cái bao tải đựng mỳ lát cuộn lại mà hận thằng
bạn, những lý luận về kinh tế nghe thật chặt chẻ nhưng không có đếu nào phù hợp
với thực tế của cuộc sống nơi Tấn ở. Phúc không chịu nhận ra là cái đói khổ hầu
như đã tràn khắp nông thôn.
Một hôm, Phúc trở
về sau năm sáu năm, nói là từ trại giam về, không biết sao lại lạ đời như thế!
Thì ra là hắn nhiệt tình phấn đấu, nhưng lại làm việc theo cảm tính nên giải
quyết một việc gì đó sai nguyên tắc phải vào trại giam một năm vì tội thiếu
trách nhiệm. Giờ hắn tiếc là đã bỏ không theo cho hết đại học!
Bà mẹ già nua mừng
thấy lại con, em gái hắn lấy chồng nhưng cùng ở trong nhà để hôm sớm chăm lo
cho mẹ. Đã về chốn này thì phải làm nông, hắn ra sức làm rẫy nhưng thu nhập sau
khi nộp cho Hợp Tác Xã còn lại quá ít, không đủ ăn, vừa làm rẫy hắn vừa theo
thắng em rễ học nghề thợ mộc cũng chẳng nên cơm cháo gì, chỉ đi rừng khai thác
gỗ lậu, tuy cực nhưng cũng còn có đồng vào đồng ra.
Đâu dược mấy năm,
hắn lại đi, lần này hắn đi lâu quá nên ai cũng đoán già đoán non là hắn vượt
biển hay bị tai nạn, bệnh hoạn, chết chốn nào rồi. Mẹ hắn mất cũng không biết
nơi nao mà nhắn tin!
Thế nhưng hôm nay
hắn lại về, vào những ngày cuối năm và đang đứng trước mặt Tấn!
Bên bàn rượu, hai
mái đầu không còn xanh như ngày cùng nhau ngồi chung ghế nhà trường, hồi cùng
nhau vào rừng khai thác gỗ, chung chia khổ cực ở tuổi thành niên. Tóc cả hai
giờ đã bạc nhiều!
Tấn ngồi nghe Phúc
kể lại những tháng ngày hắn bỏ nơi này ra đi, vào Sài gòn sống cùng những kẻ
không nhà.
oOo
Phúc khoanh hai
tay co gối, một cơn gió nhẹ làm sương đêm thêm lạnh, bình trà bằng thiếc của
cái quán vỉa hè không đủ giử hơi nóng, đã lạnh ngắt từ lúc nào! Anh ao ước có
một góc nhỏ nào đó, đẩy chiếc xích lô vào rồi ngã lưng kéo một giấc qua đêm.
Lâu nay anh khá yên ấm dưới cầu thang của chung cư Thanh Đa. Đêm nay lại có đợt
truy quét những người không hộ khẩu, làm nhốn nháo những kẻ vô gia cư trú ngụ
nơi đây, thưòng thì vài hôm có khi cả tuần rồi đâu lại vào đó, nhưng lần này
xem ra quyết liệt hơn, cả chục chiếc xe chở đám vô gia cư về quận ngay trong
đêm.
May cho Phúc vì
đêm nay có một người khách, thăm thân nhân nằm bệnh viên Chợ Rẫy, giữ anh lại
để chở bà ta về sau khi thăm xong. Trở về chung cư, từ xa anh đã biết tin truy
quét, anh quay lại đạp về Bình Triệu, nơi đây là nhà ga nên dễ dàng cho ai muốn
lẩn tránh những cuộc kiểm tra hộ khẩu.
- Nhà cậu ở đâu?
Tiếng bà cụ bán
nước hỏi, ý chừng đã khuya sao không thấy Phúc có ý ra về.
- Dạ con ở trên
quận Tám, nhưng đạp xe vùng này, thỉnh thoảng mới về nhà. Mấy hôm ngủ lại bên
Thanh Đa nhưng hôm nay kẹt kiểm tra hộ khẩu!
- Gần sáng rồi hay
cậu cho xe vào đây, góc này, ngủ đi rồi mai tính. Tôi cũng vào ngủ một chút.
Bà cụ dẹp gọn mấy
chiếc chế rồi cúi lưng lòn vào chái nhỏ, trên chiếc giường hẹp, đứa cháu ngoại
ngáy say sưa, bà vén mùng nhìn vào rồi đưa tay xoa lên cái bụng bầu đã quá to,
thở dài, nhẹ nhàng nắm xuống, trong lòng lo lắng nghĩ đến ngày sinh của nó!
Mười sáu tuổi,
đang yên đang lành, hằng ngày bán gánh xôi trong nhà Ga lâu nay, mấy tháng
trước, thấy cái nút áo chổ rốn không cài được bà mới tá hỏa, thì ra nó đã mang
bầu bốn tháng. Hỏi thì nó khóc bảo là nó thương một thằng buôn gạo ở Tuy Hòa,
ngủ với nó hai lần, hắn nói là sẽ đưa bà chị vào xin bà ngoại, đưa cả hai bà
cháu ra ngoài ấy làm ăn, nhà hắn rất nhiều ruộng. Từ khi biết con bé có bầu,
hắn còn đi buôn theo những chuyến tàu chợ, con bé cũng yên lòng. Nhưng mấy
tháng nay rồi không thấy vào ra, đêm nào con bé cũng lang thang tìm ở Ga, trông
từng chuyến tàu chợ. Cuối cùng, con bé hỏi đám con buôn Tuy Hòa mới biết là hắn
tình nguyện đi nghĩa vu quân sự rồi!
Bà cụ đã quá quen
với những chuyện muộn phiền trong cuộc dời khốn khổ, cam phận chấp nhận thêm
chuyên dại dột của đứa cháu, nhưng bà lo lắm, cái bụng quá to so với vóc người
ốm yếu xanh xao của nó!
Sau hôm ấy, Phúc ở
lại cùng bà già, mái chái của bà vậy mà êm ấm, lại được bà lo cho những bữa ăn
tươm tất, bà xem Phúc như con. Quen với những kẻ không nhà cửa, phần nhiều ăn
nói tục tằn thô lỗ, thấy Phúc khác xa họ, bà mừng thầm trong lòng, dầu sao cũng
có một người đàn ông giúp bà trong lúc này lúc nọ. nhất là ngày trở dạ tới đây
của đứa cháu ngoại côi cút!
oOo
Phúc sửa lại mấy
cái bao đồ đạc linh tinh, nhét gọn vào dưới ghế của chiếc xe đò rồi ngồi xuống
bên bà Tư. hai cánh tay bà ôm gọn đứa cháu trai vừa sinh ba tháng nay, nó sẽ
gọi bà bằng bà cố! Hình ảnh mẹ nó rên la rồi thét lên, trợn tròn hai mắt, tay
chân buông thỏng trong cáí đêm trở dạ kinh hoàng đó làm bà rơi nước mắt. Đứa bé
cất tiếng khóc khi vừa lọt ra ngoài cũng là lúc mẹ nó tắt thở.
Khi Phúc đạp cuốc
xe cuối trở về thì con bé trở dạ rên rĩ, anh quên mình là đàn ông, chạy ra nơi
đám đông người chờ tàu, hét loạn xạ: “Có ai biết đỡ đẻ không vào giúp cho cháu
tôi với!”. “Cô ơi, dì ơi làm phúc…”
Một bà khá tuổi ăn
mặc sạch sẽ đứng lên, tất tả theo Phúc về cái chái, con bé rên la đau đớn, Phúc
chỉ cho người đàn bà vào rồi thấp thòm ở ngoài. Anh chạy vào sau tiếng thét
cùng lúc với tiếng khóc. Bà Tư ôm cái xác nóng hổi của cháu ngoại, còn người
đàn bà thì lau cho đứa bé nhăn nheo…
Phúc cùng bà Tư
chôn con bé nơi một nghĩa địa ở Bình Phước. Bà Tư không còn bán linh tinh, suốt
ngày ôm thằng bé đi xin sữa ngoài ga.
Mấy ngày nay bà Tư
buồn hơn, chiếu lại, khi ăn cơm, bà vừa nựng đứa bé, nói với giọng nghèn nghẹn:
- Dì tính vế dưới
đó con ạ, dì già rồi, nó là con trai, ở trên này lớn lên dễ hoang tàng hư hỏng,
dưới quê vậy mà không đến nỗi nào, có bà con chòm xóm…cháu cứ ở lại đây cho đến
khi nào người ta đuổi… Hừm, băm mấy bốn chục năm về lại, ai còn ai mất mà cậy
nhờ đây!
Phúc khó ngủ, lũ
muổi đâu đêm nay như kéo lại nhiều hơn, anh lững thửng ra ga, tìm tới cái chiếu
bán cà phê gọi một ly, ngồi xếp bằng trên chiếu, đốt thuốc nhìn vu vơ.
Phúc nghĩ tới bà
Tư, sáu mươi mấy tuổi rồi, giờ về quê làm gì nuôi đứa cháu? Nó lớn lên với sông
rạch Miền Tây có khá hơn chốn này không nếu chẳng có ai chỉ bày cho nó, hay rồi
cũng bỏ lên Sài Gòn, hay đi đâu đó lang thang!
Sương xuống lành
lạnh nhưng sân ga vẫn bình thường với sinh hoạt ồn ào cố hữu, Phúc trở về, nằm
lên chiếc xích lô, vẫn còn nghe tiếng thở dài của bà Tư. Anh thiếp đi với ý
nghĩ: Cùng bà Tư vế miền Tây, anh sẽ nuôi dạy thằng bé cho dù thể nào!
oOo
Lâu rồi, Tấn chỉ
uống rượu cầm chừng, nhưng hôm nay anh uống thật tình cùng Phúc. Anh nhìn bạn,
gương mặt Phúc ngồ ngộ, nhòe nhòe như qua một lớp gương:
- Mày không nghỉ
dến bà già và em gái ngoài này à?
- Mấy năm sống vật
vờ tao nhớ lắm, nhưng cái đêm nằm nghe tiếng thở dài của dì Tư tao thấy thương
cuộc đời cô quạnh của bà và thằng bé mới chào đời. Bà già và em gái thì xa,
ngay bên minh đây cũng hai phận người một bà già một trẻ thơ. Thôi thì cũng một
kiếp người mà tao phải đi qua, con đường nào cũng là đường, tao chấp nhận cưu
mang. Giờ thì ổn rồi. nó cứ đòi về thăm quê nội, ừ thì cho nó về, sang năm nó
ra trường, lo cho nó một chỗ làm, rồi vợ, rồi con… Trong cõi vô thường, cổ thụ
có khác gì phù dung!
Như sực nhớ ra đều
gì, Tấn hỏi Phúc:
- À mà sao hồi ấy
mày ở tù?
- Tao bán chiếc xe
hơi nằm đống mấy năm trong sân phòng Văn Hóa cho tụi Chợ lớn, mua gạo chia cho
anh em ăn tết!
- Mày vẫn thích gì
làm đó?
- Ừ cái tính rồi,
thấy thích thì làm, ít khi cân nhắc phân vân, không sao thay đổi, mà tao cũng
chẳng nghĩ đến chuyện phải thay đổi. Thôi tao về kẻo thằng bé lo.
- Ở lại, ở lại với
tao, tụi mình nằm chung như cái hổi trai trẻ. Qua tết là tụi mình sáu chục rồi,
có chết cũng được ghi là “hưởng thọ” thay vì “hưởng dương” trên tờ cáo phó, mau
thiệt!
- Ừ mau thiệt, đi
ngủ, mày còn gác như hồi xưa không?
- Bỏ lâu rồi nhưng
đêm nay tau kẹp cổ mày cho nó sướng.
- Ừ, cho mày kẹp.
Hai cái thân già
xiêu vẹo dìu nhau đi trong bóng đêm mờ mờ hơi sương, lành lạnh buổi cuối
đông.
Sài Gòn, 18 tháng 1 năm 2015
Trạch An Trần Hữu Hội © Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ Sài Gòn ngày 31.01.2014
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet.Net Khi Trích Đăng Lại.
_________________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét