HomeGóp với đời ánh sáng lương tâm – Tạp văn Tuệ Thiền Lê Bá Bôn (VT)
Thứ Bảy, 2 tháng 11, 2019
Khi lên
bục giảng: anh nhà giáo Khi về cuốc xới: bác nông dân Nghề gì cũng miếng cơm manh
áo Góp với đời ánh sáng lương tâm
Họ và tên: Lê Bá Bôn
Bút danh: Tuệ Thiền
Sinh ngày: 05/4/1951;
Tốt nghiệp đại học ngành Hành chính;
Nhà giáo hưu trí;
Nơi sinh: Bích La Đông, Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị;
Nơi ở: Ấp Bắc 1, Hoà Long, TX Bà Rịa, Bà Rịa-Vũng Tàu;
Email: lebabon04@gmail.com
_____
GÓP VỚI ĐỜI ÁNH SÁNG LƯƠNG TÂM
Tạp văn Tuệ Thiền Lê Bá Bôn
---
1.
GÓP VỚI ĐỜI ÁNH SÁNG LƯƠNG TÂM
Bút danh: Tuệ Thiền
Sinh ngày: 05/4/1951;
Tốt nghiệp đại học ngành Hành chính;
Nhà giáo hưu trí;
Nơi sinh: Bích La Đông, Triệu Đông, Triệu Phong, Quảng Trị;
Nơi ở: Ấp Bắc 1, Hoà Long, TX Bà Rịa, Bà Rịa-Vũng Tàu;
Email: lebabon04@gmail.com
_____
GÓP VỚI ĐỜI ÁNH SÁNG LƯƠNG TÂM
Tạp văn Tuệ Thiền Lê Bá Bôn
---
1.
GÓP VỚI ĐỜI ÁNH SÁNG LƯƠNG TÂM
***
Khi lên bục giảng: anh nhà giáo
Khi về cuốc xới: bác nông dân
Nghề gì cũng miếng cơm manh áo
Góp với đời ánh sáng lương tâm
Vứt bỏ tự hào và mặc cảm
Không theo đuôi vọng tưởng lưu truyền
Ngẩng cao đầu tư duy độc lập
Bất sá thói đời lắm đảo điên
Truyền trao học trò bao kiến thức
Học các em đạo lí làm người
Những ánh mắt nhân văn ngời sáng
Dạy cho mình soi lại cái “tôi”
Khi làm nhà giáo khi nông dân
Trải lòng cùng năm tháng phù vân
Hướng-Thượng-Tâm-Linh là ngọn đuốc
Góp với đời ánh sáng lương tâm.
2013
---
*
Hướng-Thượng-Tâm-Linh là âm thầm kính ngưỡng Trí-Lương-Tri (tự tri-tỉnh thức-vô
ngã) của con người và vũ trụ.
*
Phẩm chất trí-lương-tri ở tuổi trẻ, đặc biệt ở độ tuổi thiếu nhi, thường chưa bị
suy giảm nhiều như ở người lớn, nhất là ở các em được sống trong môi trường tôn
giáo thánh thiện hoặc sống trong gia đình lương thiện.
Trí-lương-tri
mang tính chất ý giáo và có thể biểu hiện khẩu giáo hoặc thân giáo.
* Ý
thức muốn người khác tôn trọng điều gì đó ở tính cách của mình - tức là muốn
người khác tiếp thu được giá trị ở tính cách của mình, ý thức đó mang tính chất
giáo dục (tốt hoặc xấu); còn gọi là thân giáo. (Theo cách nói của Phật giáo, có
ba hình thức giáo dục: thân giáo, khẩu giáo, ý giáo).
*
“Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là đạo lí của vũ trụ, là mẫu số chung của ý nghĩa cuộc
sống, là Thiền; mang năng lượng tích cực có lợi cho toàn vũ trụ, cho sự thăng
hoa trí tuệ-tâm linh chung của tất cả.
“Tự
tri-tỉnh thức-vô ngã” là minh sư vĩ đại nhất của chính mình.
(Đường
Về Minh Triết; Tuệ Thiền Lê Bá Bôn; nxb Văn Nghệ, 2007).
---
2.
SUY NGHĨ VỀ VĂN HÓA-GIÁO DỤC
(Trích trong Đường Về Minh Triết)
***
*
Chưa có triết lí về giá trị nhân sinh thì văn hoá-giáo dục còn khập khiễng,
chính trị còn khập khiễng.
*
Khi triết lí giáo dục chưa minh triết thì tất yếu dẫn đến suy yếu đạo đức nghề
nghiệp ở người lao động, suy yếu lương tri ở người cán bộ.
* Nền
văn học nào, nền giáo dục nào không giúp được con người nhận ra các bệnh tâm hồn,
không giúp con người biết cách tự chữa trị có hiệu quả, thì đó là nền văn học,
nền giáo dục còn nhiều yếu kém.
* Nhà giáo yếu kém nhân cách thì chỉ là công cụ tồi, có hại cho xã hội rất lớn (vì nhiều người ngây thơ tin tưởng vào họ). Tu sĩ yếu kém nhân cách cũng thế.
* Nhà giáo yếu kém nhân cách thì chỉ là công cụ tồi, có hại cho xã hội rất lớn (vì nhiều người ngây thơ tin tưởng vào họ). Tu sĩ yếu kém nhân cách cũng thế.
*
Tâm hồn đen tối tạo ra xã hội đầy tệ nạn. Muốn xây dựng xã hội tốt đẹp, phải có
nền giáo dục có khả năng giáo dục tất cả mọi người (không trừ một ai) nhận thức
sâu sắc các bệnh tâm hồn, phải làm cuộc cách mạng nội tâm tận đáy cái “tôi”.
*
Chưa nghiên cứu nghiêm túc về bản ngã (cái “tôi”) thì chưa thể có đường lối
giáo dục đúng đắn.
*
Cái “tôi” càng lớn, càng bền chắc, càng xảo quyệt, càng tự tôn, càng bè phái
thì sự liêm khiết trí thức càng suy yếu, tư tưởng và hành vi “người bóc lột người”
càng đa dạng.
*
Khi cái “tôi” xâm lấn, bóc lột người khác, nó luôn ẩn núp sau những lời hoa mĩ.
*
Càng tôn vinh quá độ các gíá trị bản năng và công cụ (nhất là công cụ trí óc)
thì thế giới càng đảo điên, khốn đốn.
* Vắng
mặt năng lực tự tri tự chủ, vắng mặt trí-lương-tri thì trí-công-cụ sẽ trở thành
tôi tớ cho trí-chó-sói.
* Mọi
tài năng đều có giá trị về mặt công cụ, đều có thể góp phần làm cho cuộc đời tốt
đẹp hơn. Nhưng cái năng lực quý giá nhất làm cho con người giữ vững giá trị làm
người, đó là sự tự tri tự chủ. Thiếu cái năng lực này, các tài năng khác có thể
biến con người thành ác quỷ, dã thú, kẻ đê tiện.
* Sự
xấu ác là biểu hiện của cái “tôi” (bản ngã) đen tối.
*
Cái “tôi” càng lớn thì tình thương càng nhỏ. Càng chấp thủ cái “tôi”, bệnh tinh
thần càng nặng; càng ảnh hưởng có hại cho tha nhân, môi trường bằng hành vi, bằng
thái độ, bằng năng lượng tâm ý.
* Nếu
giàu tri thức, giàu tài năng nhưng yếu kém lương tâm, lương tri thì chỉ là công
cụ; chưa có nhân cách; còn nghèo trí tuệ; chưa trưởng thành toàn diện.
* Bệnh
thành tích sinh ra thói dối trá, thói dối trá sinh ra sự thối nát.
*
Làm chính trị chân chính thì đừng sợ bị chê bai, bị phê phán; không có lời chê
bai, phê phán thì khó nhận thấy khuyết điểm, sai lầm.
*
Nhà tâm lí học không thể hiểu biết sâu sắc cơ cấu tâm lí nếu không thiền định tự
tri. Nhà giáo dục học, nhà chính trị học sẽ không có tầm nhìn minh triết về
giáo dục, về chính trị nếu không hiểu biết sâu sắc cơ cấu tâm lí con người. Nhà
truyền bá tôn giáo sẽ hạ thấp giá trị tôn giáo nếu thiếu quan tâm vấn đề này.
*
Không ai là không có tâm xấu ác, điều quan trọng là phải nỗ lực cải tạo. Thực
hành “tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là trách nhiệm của mọi người.
*
Càng hướng đến lí tưởng vô ngã thì cái “tôi” càng giàu thiện ích mĩ.
* Một
vấn đề lớn của thời đại chúng ta, là làm thế nào để xây dựng vững chắc cảm hứng
sống có đạo đức nhân văn ở con người.
* Đừng
coi thường việc chữa trị các bệnh tinh thần, vì nếu thế, văn minh vật chất và sự
hưng thịnh kinh tế chỉ như sức lực dồi dào của một gã khùng hung hãn, sẽ rất
nguy hiểm cho nhân loại.
*
Khi tâm hồn không có lí tưởng thánh thiện và minh triết thì con người rất dễ bị
cái xấu lôi cuốn, rất dễ bị tha hoá biến chất.
*
Không biết tu tâm thì không thể phát triển nhân cách. Sự tu tâm chân chính là
việc làm quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với xã hội, vũ trụ.
*
Làm cho con người biết yêu quý nét đẹp tâm hồn mình, đó là nhiệm vụ cao cả của
văn hoá, của giáo dục, của tôn giáo.
*
Người biết yêu nét đẹp của tâm hồn là người trưởng thành tâm trí, là người có
tinh thần dũng cảm, biết sống với hạnh phúc chân chính.
*
Tâm ý xấu ác không chỉ có hại cho thế giới, mà còn rất hại cho môi trường năng
lượng của mình.
*
Có đức mà không có tài, không phải là vô dụng, vì vẫn có tác dụng giáo dục lớn
lao đối với xã hội (qua lối sống), vì vẫn mang năng lượng tinh thần (thiện ích)
ảnh hưởng tốt đến môi trường sống của cộng đồng (có cả giá trị giáo dục). Có
tài mà không có đức, không chỉ có hại cho xã hội về hành vi xấu, mà còn mang
năng lượng tâm thức độc hại cho môi trường (và cho bản thân mình). (Vấn đề này
Phật giáo gọi là tạo nghiệp tốt xấu; nghiệp cũng mang năng lượng; toàn vũ trụ
là những dòng chảy năng lượng).
*
Muốn chữa cơn bệnh nặng, không thể chỉ uống vài lần thuốc. Muốn rèn luyện cơ thể,
không thể chỉ cần một vài buổi tập. Cũng vậy, muốn cải tạo những tính xấu thì
phải có chương trình học tập, rèn luyện lâu bền. Đây là điều mà ngành giáo dục
cần quan tâm đúng mức khi bàn đến chất lượng giáo dục, hiệu quả giáo dục, đào tạo
cán bộ...(Giúp cho mọi người có cảm hứng tự hoàn thiện nhân cách, đó là vấn đề
cực kì quan trọng của giáo dục, của văn hoá).
*
Tư tưởng xuất thế góp phần làm trong sạch sự nhập thế.
*
Tôn giáo có ý nghĩa lớn về đạo đức, về cảm hứng, nhu cầu cải tạo tâm tính, nếu
tôn giáo giàu từ bi bác ái.
*
Không xiển dương sự thanh tẩy tâm thức thì tôn giáo, tín ngưỡng chứa đầy mê tín
có hại.
* Sự
tĩnh tâm tự tri có công năng giữ gìn lương tri, sự tự chủ, sức khoẻ tinh thần,
giá trị làm người.
* Từ
năng lượng quán tâm (tự tri) xuất sinh tình thương, niềm vui, năng lực sáng tạo
có chất lượng cao, xuất sinh nhãn quan minh triết, tác dụng giáo dục.
*
Thiền định tự tri thì không thuộc riêng tôn giáo nào hay nền văn hoá giáo dục
nào; đó là tài sản cực kì quý giá của nhân loại muôn đời, của vũ trụ.
*
Giáo dục “toạ thiền-quán hơi thở-tự tri” là biện pháp tối ưu để nâng cao hiệu
quả giáo dục, thăng hoa tâm trí, cải thiện thế giới.
*
“Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là đạo lí của vũ trụ, là mẫu số chung của ý nghĩa cuộc
sống, là Thiền; mang năng lượng tích cực có lợi cho toàn vũ trụ, cho sự thăng
hoa trí tuệ-tâm linh chung của tất cả.
*
“Tự tri” là quán chiếu tâm thức, là biết rõ tâm trí. “Tỉnh thức” là tâm không vọng
tưởng. “Vô ngã” là tâm thái hoà bình, an lạc, yêu thương, thiện ích, tự do tự tại,
diệu dụng, bất sinh bất diệt, tịch tri, tịch chiếu.
*
Viên mãn “tự tri-tỉnh thức-vô ngã” rất khó, nhưng chỉ có hướng đến đó mới xây dựng
được mẫu số chung cho nhân cách, cho ý nghĩa cuộc sống. Chỉ có hướng đến đó mới
tạo nên tiếng nói chung cho hoà bình, công bằng, nhân ái - thật sự biết tôn trọng
nhau giữa người với người.
*
Theo nhiều nhà khoa học tự nhiên, năng lượng tâm thức là dạng năng lượng cơ bản,
có ảnh hưởng tốt hoặc xấu cho toàn vũ trụ (tuỳ tính chất tâm thức) và cho bản
thân.
*
Theo cách nói của nhiều nhà vật lí thì vũ trụ là một mạng lưới chằng chịt vật
chất và tâm linh tương quan với nhau. Hiểu như vậy, sẽ thấy toàn vũ trụ là một
cơ thể bất khả phân.
*
Thiền là sống tỉnh thức, thực tế và minh triết.
*
“Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là minh sư vĩ đại nhất của chính mình.
*
Nghề nghiệp, công việc chỉ có tính chất quan trọng (nhiều hay ít), chứ không có
tính chất cao quý. Sự cao quý thuộc về nhân cách, lương tâm.
* Ở
giữa vườn hoa, xác chuột chết vẫn thối; ở giữa đầm bùn lầy, đoá sen vẫn thanh
khiết.
* Một
nguyên thủ quốc gia, một nhà thơ, một bộ trưởng, một sĩ quan, một giáo sư... nếu
mang nặng thói tham ô, hối lộ, bè phái thì giá trị làm người không bằng một người
ăn xin lương thiện.
*
Không có sự liêm khiết trí thức thì không có năng lực tư duy minh triết về những
vấn đề trọng đại của cuộc sống, dù có học vị tiến sĩ triết học hay bất cứ gì.
*
Truyền bá minh triết Thiền Định Tự Tri là góp phần cải tạo xã hội.
*
Thượng Đế (hay Chân-Thiện-Mĩ) không thuộc về phe này hay nhóm kia, không thuộc
về hình tướng nào; mà thuộc về những tâm hồn trong sạch, bình đẳng, bác ái, từ
bi. Đó là Tánh Viên Giác.
*
Truyền bá minh triết thiền “tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là góp phần xây dựng nền
văn hoá hoà bình, nền văn hoá tiên tiến.
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gửi từ Vũng Tàu ngày 02/11/2019
Xin Vui Lòng Ghi Rõ Nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
________________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét