Home » Lý luận phê bình » Phạm Khang: “Người đi cuối chân trời” và những miền giao cảm

Phạm Khang: “Người đi cuối chân trời” và những miền giao cảm

Thứ Hai, 17 tháng 8, 2015

Nếu như văn học là kỷ niệm thì thơ của Trần Tất Tiến là sự hồi âm và thức tỉnh liền mạch chuỗi kỷ niệm đó. “Người đi cuối chân trời” tự thấy mình đi tìm cảm hứng trong giao cảm huyền diệu giữa con người, thiên nhiên, tình đất, tình người:

Thông tin cá nhân: (VanDanViet)

Tác giả Nhà thơ Phạm Khang

Họ tên thật Phạm Xuân Khang

Hội viên Hội VHNT Thanh Hóa.

đã xuất bản 9 tập thơ, 4 tiểu thuyêt, 1 tập ký sự.

Học văn tại Nga. Dịch giả văn học thế giới.

ĐT: 0122.220.69.89

Email: phamkhangnhavan@gmail.com

_____

NGƯỜI ĐI CUỐI CHÂN TRỜI VÀ NHỮNG MIỀN GIAO CẢM

Phạm Khang

Nếu như văn học là kỷ niệm thì thơ của Trần Tất Tiến là sự hồi âm và thức tỉnh liền mạch chuỗi kỷ niệm đó. “Người đi cuối chân trời” tự thấy mình đi tìm cảm hứng trong giao cảm huyền diệu giữa con người, thiên nhiên, tình đất, tình người:

Tôi đi tìm sợi tơ mành

Thả mùa thu với độc hành lang thang

Đó là sợi tơ của thi cảm, và cũng từ miền thi cảm này người đọc sẽ nhận ra một Trần Tất Tiến tươi mới và vạm vỡ:

Sông Mã dựng bờm tung vó ngựa

Củi cành lao vun vút mấy binh đoàn

Ngầu đục phù sa, lộn vòng nước xoáy

Nuốt trong mưa tiếng lở đất buông tay

(Thiên nhiên)

Dễ nhận ra trong thơ của Trần Tất Tiến dấu ấn và những kỷ niệm sâu sắc mà anh đã trải qua. Những địa danh như Quan Hóa, Pù Nhi, Mường Lát, những Cổng Trời, Na Sài cao ngất, những dòng sông gắn liền với lịch sử của quê hương như sông Mã, sông Luồng, sông Chu, đến những bản của người Mông, người Thái, người Mường…lại có dòng sông Ngân trong truyền thuyết, đến chén rượu Quỳnh thơm nức của làng Vân. Trần Tất Tiến và cũng là “Người đi mây nước không về ấy” trong cuộc hành trình sinh tử và đơn độc của thi ca đã có những ký họa ấn tượng:

Đường dốc vắng mùa xuân lên bản mới

Gió cay nồng hương ngô nếp lên men

Hoa mận nhà ai đơm trắng lối

Khoan nhặt bờ xa đổ tiếng khèn

(Lên bản người Mông)

Và phong cảnh, con người những miền quê yên ả, thanh bình:

Tôi trở lại miền quê ngày cuối chạp

Ngọn gió đồng che gốc rạ chân sông

Màn mây đục in cánh cò lẻ bóng

Bếp nhà ai nhả khói nẻo bờ vòng

Chợ vừa tan mẹ ngồi bên dậu vắng

Gom nắng tàn vào đáy mủng khoai lam

Mấy cậu bé giang tay lùa nghé nhỏ

Vó non tơ ngơ ngác chạy lạc đàn

Có tiếng hát cất lên trong chiều muộn

Em tóc dài gánh nước giếng làng xa

Nhún nhảy bước nghiêng đôi tà áo tím

Bờ vai thon em gánh cả chiều vàng

(Miền quê)

Chân thực, sống động, hình ảnh này va đập với hình ảnh kia, tạo nên lối tả, lối cảm miên man và da diết đến nao lòng. Phải có tấm lòng rộng mở, một trái tim nhân hậu, bao dung và cao hơn nữa là sự quan sát tinh tế của người làm thơ mới có thể viết được những câu thơ trong sáng, êm đềm, da diết đến thế.

Đi vào cõi thơ tức là đi vào cõi người. Giữa người với thơ tuy hai mà một. Sự hòa tan kỳ diệu này được xem như là linh diệu của nghệ thuật thi ca. Thơ của Trần Tất Tiến trong một chừng mực và ước lệ nào đó đã thể hiện được điều linh diệu này. Anh không chỉ biết phát hiện cái đẹp và sự tinh tế của “Điệu múa Rùa bên màn lượn cây Bông” hay “Bước xòe văn hoa mềm như sóng cá” của những cô gái vùng cao mà còn nhận ra cái vị đắng của hiện thực đời sống qua tiếng rao của người bán muối:

Tiếng rao khản lời sau vệt bánh xe lăn

…Muối tan vào mặn chát tuổi thơ em

Phản ánh hiện thực bằng lời thơ, tức là Trần Tất Tiến đã tư duy bằng hình tượng thơ chứ không phải hót líu lô như chim chóc. Thơ là tư duy đa nghĩa bằng xúc cảm chứ không phải là một hiện thực trần trụi đơn nghĩa của hình học, của không gian hẹp trong giới hạn và thói quen của mắt nhìn. Anh tự biết muốn trở thành một người làm thơ điều cần thiết không phải là một ý muốn nhỏ bé tự biểu hiện mình, không phải là những giấc mơ của một trí tưởng tượng nhàn rỗi, không phải là một nỗi u buồn đẹp đẽ, mà điều cần thiết là một sự nhạy cảm mãnh liệt đối với những vấn đề của hiện thực:

Giá như em cứ trách móc giận hờn

Cứ đau đáu nhìn tôi như chớp lóe

Vẻ khinh bạc trên làn môi khép nhẹ

Trái tim tôi còn có chỗ quay về

(Nỗi nhớ)

Nhà thơ Colombia Otsxtaviopats nói rằng: “ Thơ trữ tình là hiện thân của một thay đổi vĩ đại trong lịch sử nhận thức cũng như lịch sử văn chương”. Tập thơ “Người đi cuối chân trời” của Trần Tất Tiến cũng không đi chệch ra khỏi quỹ đạo trữ tình thi ca này. Những bài thơ tình trong tập đều là những bài thơ giàu tâm trạng, nhạc điệu và gam màu. Tình yêu vốn là đẹp lộng lẫy và thuần hậu của thi ca và Trần Tất Tiến cũng đã đến với Người Thơ, Nàng Thơ bằng một mối tình nồng thắm:

Nụ cười em đi qua lòng tôi

Cả mùa nắng đốt dồn lên cơn khát

Cánh rừng hoang tràn gió giông bão táp

Biển xô nghiêng từng đợt sóng lừng

(Tình em)

Anh nhận ra “Em đi qua chiều tôi” như “Một vệt nắng nở bung trời chớm lạnh”. Đủ để thấy trái tim anh dám yêu và đa cảm biết bao! Thơ viết đến được cung bậc này thì tình đã gần như thoát tục, bay bổng, cảm hóa và nâng con người lên. Thơ ấy là thơ “Tiếng ngoài lời, thơ ở ngoài thơ” (Thạch Quỳ).

“Người đi cuối chân trời” là tập thơ đầu tay của một cán bộ ngành kiểm lâm đã có nhiều thơ xuất hiện trên các báo, tạp chí được sự mến yêu của bạn đọc. Trần Tất Tiến tốt nghiệp đại học Lâm nghiệp, học quản lý ở Tiệp Khắc, hiện anh là Cục trưởng Cục Kiểm lâm Thanh Hóa. Tập thơ là biểu hiện sinh động tình cảm, suy nghĩ, cảm nhận của anh về quê hương, đất nước, tình yêu và thân phận con người. Đọc “Người đi cuối chân trời” tôi chợt nhận ra rằng con đường đến với thi ca hay con đường đến với nghệ thuật của ngôn từ với nốt nhạc trầm bổng, hân hoan hay hào hùng, bi tráng không dành riêng cho ai cả, mà ngược lại khúc nhạc linh diệu ấy sẽ rung lên và gõ nhịp trong tâm hồn những ai biết yêu thương, quý trọng những giá trị căn bản của cuộc sống này.

Phạm Khang

Phạm Xuân Khang

. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ Thanh Hóa ngày 17.8.2015

Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.

______________________________________________

Chia sẻ bài viết

Bài liên quan

Phạm Khang: “Người đi cuối chân trời” và những miền giao cảm

Comments[ 0 ]

Đăng nhận xét

DANH MỤC

TÁC PHẨM

BÀI VIẾT QUAN TÂM

THÔNG TIN CẦN BIẾT

LIÊN KẾT BẠN BÈ

QUẢNG CÁO

LIÊN HỆ QUẢNG CÁO