Home
» Lý luận phê bình
» Tự trọng cá nhân và tự tôn tự hào dân tộc – Bài viết Mai An Nguyễn Anh Tuấn (ĐDĐA)
Tự trọng cá nhân và tự tôn tự hào dân tộc – Bài viết Mai An Nguyễn Anh Tuấn (ĐDĐA)
Thứ Sáu, 28 tháng 8, 2015
Hình ảnh cử nhân Phùng Đức Ninh, sinh năm
1990, mới tốt nghiệp Đại học Điện lực, cầm tấm biển xin việc để có tiền mua sữa
cho con ở một đường phố Hà Nội, suốt những ngày qua làm nóng bỏng các trang
mạng. Ninh cũng trạc tuổi các sinh viên của tôi mới tốt nghiệp đầu hè vừa rồi, và
giờ chắc cũng đang đôn đáo nháo nhác chạy xin việc ở Thủ đô hay các tỉnh thành
cả nước. Một vài ý kiến trên báo- như một lời phán xét chính thống cho rằng đó
là một hành động "nhục nhã"!
Thông tin cá nhân: (VanDanViet)
Tác giả: Đạo diễn điện ảnh Nguyễn Anh Tuấn
Bút danh: Mai An Nguyễn Anh Tuấn
Địa chỉ: Phố Thái Hà, Hà Nội
ĐT: 0912174947
Email: anhtuan.daodien4@gmail.com
_____
TỰ
TRỌNG CÁ NHÂN VÀ TỰ TÔN TỰ HÀO DÂN TỘC
Hình
ảnh cử nhân Phùng Đức Ninh, sinh năm 1990, mới tốt nghiệp Đại học Điện lực, cầm
tấm biển xin việc để có tiền mua sữa cho con ở một đường phố Hà Nội, suốt những
ngày qua làm nóng bỏng các trang mạng. Ninh cũng trạc tuổi các sinh viên của
tôi mới tốt nghiệp đầu hè vừa rồi, và giờ chắc cũng đang đôn đáo nháo nhác chạy
xin việc ở Thủ đô hay các tỉnh thành cả nước. Một vài ý kiến trên báo- như một
lời phán xét chính thống cho rằng đó là một hành động "nhục nhã"!
Tuy
vậy, cái ý ngầm, hay ý xa xôi của phán xét cay nghiệt đó, là thiếu lòng tự
trọng cá nhân, rộng hơn là thiếu lòng tự tôn dân tộc, thì ít được nêu ra; phải
chăng, vì nó động chạm tới nỗi đau nhức nhối của tất cả những ai nếu còn có
lòng tự trọng tối thiểu, và còn le lói lòng tự tôn tự hào dân tộc?...
Trước
hết, theo tôi, cần khẳng định ngay: việc làm của Ninh cũng là một biểu hiện của
lòng tự trọng. Bởi, cậu ta đã thể hiện công khai cái mong muốn được làm việc
phù hợp với ngành nghề ăn học suốt 4 năm của mình: "Bạn cần tuyển
tôi"! (Mặc dù cậu ta thể hiện điều đó một cách non nớt, kể cả mấy cái hình
vẽ như của trẻ con trên tấm biển đề nghị xin việc, dễ để người khác hiểu lầm là
kêu gọi lòng thương hại!). Abraham Maslow từng đưa ra thuyết 5 nhu cầu như sau:
1. Tồn tại (ăn, mặc, ở)- 2. An toàn (tính mạng, tài sản)- 3. Giao tiếp- 4. Được
tôn trọng- 5. Tự khẳng định mình. Nhưng, nếu không kiếm được việc làm phù hợp
với năng lực của mình, đối với một người có lòng tự trọng, cả 5 nhu cầu kia sẽ
trở thành ảo mộng xa vời! Sau nữa, theo nhiều người, chuyện đòi việc làm với
hình thức đeo bảng trước ngực là chuyện thường tình ở các nước dân chủ văn minh.
Và điều đáng nói hơn cả, là hành động của Ninh giúp mọi người càng thấy nhức
nhối với hiện tượng đã trở thành trọng bệnh của xã hội: Những người có năng
lực, có tâm, thì ít có cơ hội để bộc lộ sự đóng góp cho xã hội của bản thân,
bởi cơ chế bùng nhùng, bởi lợi ích nhóm bao phủ, bởi sự đố kỵ, hẹp hòi, dốt nát
của lãnh đạo và đồng nghiệp; trong khi đó thì nhiều công chức ăn luơng hẳn hoi
chỉ giỏi chuyện "ăn cắp" thời gian trong giờ làm việc để tán gẫu, làm
việc riêng, rồi chăm chăm tìm mọi cách biển thủ vật tư tiền bạc nhà nước, rồi
rủ nhau đi nhậu nhẹt liên miên. Không ít công chức cỡ bự thì lợi dụng quyền
chức địa vị và các mối quan hệ kiểu "Mafia" để tham nhũng, đục khoét
công quỹ, "ăn bẩn không chừa một thứ gì!" (Lời Phó Chủ Tịch Nước
Nguyễn Thị Doan). Bảo họ thiếu lòng tự trọng thì còn quá lịch sự, mà cần phải
gọi chính xác là những kẻ vô liêm sỉ, hơn thế, là tội phạm đáng ghê tởm! Chính
đội ngũ công chức tha hóa này đã góp phần tạo ra những sự bất công ghê gớm
trong xã hội, mà một trong những bất công đó là những người có tài không được
xử dụng, sinh viên đào tạo ra hàng đống mà tiếp nhận để làm việc lại nhỏ giọt, (biên
chế vốn chỉ dành cho thân hữu, cánh hẩu, hoặc là hàng hóa để mua bán!), và buộc
họ phải chạy chọt mất tư cách, phải tiêu cực đi đêm với kẻ có quyền ban phát
công việc! Và kết quả là lại bắt đầu khởi động những "cuộc chiến"
chạy chức chạy quyền để thu lại cái vốn "tiêu cực" đã bỏ ra! (Xin đọc
thêm bài viết xúc tích và khái quát mang tính cảnh báo về một thứ "quốc
nạn" của nhà văn Tạ Duy Anh: "Một quốc gia nhỏ chỉ ăn rồi chơi"
- Làng quê đang biến mất, Nxb Hội nhà văn, HN- 2014). Có gì để mà tự tôn với tự
hào dân tộc, khi nước Nhật bại chiến bị tàn phá bởi bom nguyên tử sau 40 năm
trở thành cường quốc kinh tế, còn nước ta chiến thắng oanh liệt nhưng sau hơn
40 năm vẫn là nước nghèo, ngửa tay xin vay tiền lãi xuất ưu đãi của thế giới?!
Những người có lòng tự trọng thì chỉ thấy đau và nhục! Chúng ta hãy chịu khó
nghe nhà khoa học kinh tế Lê Đăng Doanh thuật lại trong một buổi báo cáo cho
trung ương Đảng: "Ngày 01 tháng 12
này cũng có một cái Hội nghị tài trợ. Tôi xin báo cáo rất chân thành với các
anh là ra đấy chỉ khổ tâm thôi. Nhiều thằng nó nói với tôi là chúng mày định
ngửa tay đi ăn xin đến bao giờ nữa?… Chúng mày giỏi thế mà chúng mày nghèo lâu
đến như thế là thế nào? Chúng mày cứ đề ra cái mục tiêu là đến bao giờ chúng
mày đừng có đi ăn xin nữa được không?” (Theo Blog Nguyễn Văn Tuấn). Còn thế
nào là tự trọng của công chức ư? Đã có rất nhiều tấm gương cổ - kim, trong nước
và thế giới, chỉ xin dẫn một câu chuyện cảm động đáng ngẫm ngợi: Một kỹ sư
người Nhật đang làm việc cho một công trình xây dựng cầu treo tại Thổ Nhĩ Kỳ đã
tự tử sau khi một sợi dây cáp bị đứt. Mặc dù cầu không bị gẫy và không có người
thiệt mạng, người kỹ sư 51 tuổi, Kishi Ryoichi, đã tự nhận trách nhiệm cho sự
cố này trong bức thư mà ông để lại. Tin tức nhanh chóng lan truyền trên mạng xã
hội Thổ Nhĩ Kỳ và rất nhiều người tán dương lòng tự trọng của người kỹ sư, thậm
chí một số người còn đề nghị đặt tên cây cầu theo tên ông.
(http://www.gocnhinalan.com/bai-tieng-anh/day-moi-la-tu-hao-dan-toc.html).
Lòng
tự trọng cá nhân, hay là liêm sỉ, có mối quan hệ mật thiết tới lòng tự tôn tự
hào dân tộc. Nếu không có nổi lòng tự trọng, làm sao có đủ tư cách để dám nói
tới lòng tự tôn, tự hào dân tộc! Đã gia nhập ASEAN 20 năm nay rồi mà Việt Nam
vẫn còn nằm trong nhóm 4 nước lạc hậu nhất trong khối (cùng với Lào, Campuchia
và Myanmar), nếu những trí thức nước nhà và những người có trách nhiệm không
biết xấu hổ thì sao có thể gọi là có lòng tự trọng? Và tự hào dân tộc cái nỗi
gì?! Những người đại diện cho hệ thống công chức nhà nước Việt Nam ở nước ngoài
lại là kẻ ăn cắp trong siêu thị bị bắt quả tang, có biết rằng chính họ, kẻ vô
liêm sỉ, đã là kẻ đã ném bùn vào danh dự Dân tộc! Cần dán chữ "nhục
nhã" lên trán họ! Đau lòng là dân tộc phải chuốc lấy cái nhục nhã đó của
họ! Còn những kẻ mang trên vai sứ mệnh nào đó của Quốc gia, được hưởng lương
cao bổng hậu nhưng "sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi", chỉ chăm
chăm đục khoét, ăn hối lộ, để thỏa lòng tham vô đáy mà vẫn cao đàm khoát luận
về lòng tự hào tự tôn dân tộc thì thực là hài hước, nhục nhã, và đáng phẫn nộ!
(Điều này đã và đang diễn ra hàng ngày!). Họ không đáng "xách dép"
cho một cô học sinh năm cuối phổ thông TH đã phát biểu những lời khiến bất cứ
ai còn chút lương tri cũng phải ứa nước mắt: "So với nhiều nước trên thế giới, ngay cả những nước trong khu vục, Việt
Nam ta còn thua kém, tụt hậu về khoa học công nghệ, chỉ số GDP, tiềm lực kinh
tế, tiếng nói chính trị… Ta chưa làm chủ được công nghệ mà vẫn phải nhập của
nước ngoài, rồi thậm chí phải thuê chuyên gia nước khác về vận hành... Chúng ta
vẫn là một nước lạc hậu so với thế giới bên ngoài tiên tiến, hiện đại, không
ngừng phát triển từng giờ. Tại sao một nước Việt Nam không nhỏ như chúng ta đã
thấy lại trở nên bé nhỏ đến vậy khi sánh vai với các cường quốc năm châu? Và
tại sao, chúng ta phải đối diện với con số khủng khiếp rằng 197 năm nữa Việt
Nam mới đuổi kịp Singapore - một quốc đảo thậm chí còn nhỏ hơn thành phố Hồ Chí
Minh?" (Hoàng Khánh Linh, THPT chuyên Nguyễn Huệ - Hà Đông, Hà Nội.
Cách
đây đã lâu, tôi có được xem một bộ phim Ba Lan; không phải là phim kinh điển,
cũng chẳng nổi bật lắm về nghệ thuật để đoạt được giải gì trong các LHF Quốc
tế, song câu chuyện phim cứ ám ảnh tôi suốt mấy chục năm ròng, xin kể lại làm
kết cho bài viết nhỏ này: Một gia đình nước ngoài đến Ba Lan du lịch, vào một
khách sạn. Khi gia đình này trả khách sạn, bỏ quên một chiếc va ly. Anh nhân
viên trực phòng khi phát hiện ra, đã tìm mọi cách để trao trả lại: dò hỏi các
du khách, gọi điện các nơi, đến sân bay, vào đồn công an, tới đại sứ quán... Nhưng
đều vô vọng. Nhiều năm sau, tình cờ anh nhân viên khách sạn gặp được vị khách
nọ, và xin trao trả lại chiếc va ly còn nguyên vẹn, chưa hề được mở suốt hơn
chục năm qua. Ông khách ngạc nhiên, và đã quên bẵng từ lâu chiếc va ly lẫn sự
bỏ quên của mình! Ông ta còn ngạc nhiên hơn nữa vì sự kỳ công vất vả của anh
nhân viên đối với một chiếc valy chắc không có mấy giá trị. Rồi ông ta gặng
hỏi: vì lý do gì anh lại làm như vậy? Câu hỏi vừa tò mò vừa biểu thị sự trịch
thượng của kẻ thừa tiền khiến anh nhân viên dù rất buồn và tự ái cũng cố kiềm
chế để "độp" lại một cách lịch sự: "Thưa ông, tôi làm như vậy vì
đặt mình trong địa vị người bỏ quên: nếu nó không có giá trị nhiều về vật chất
thì cũng gắn bó với tôi như một kỷ niệm
đặc biệt. Hóa ra, người cho tôi kỷ niệm đặc biệt đó lại là ông! Và xin thưa với
ông, tôi làm điều này để cho những người như ông biết: người Ba Lan chúng tôi,
dù nghèo túng đến đâu cũng không bao giờ đụng chạm đến đồ bỏ quên của người
khác..."
Vâng,
lòng tự trọng của một con người bình thường cũng có ý nghĩa lớn lao trong việc
bảo vệ danh dự và lòng tự tôn Dân tộc là như vậy. Đó cũng là điều còn thiếu,
thiếu trầm trọng trong xã hội chúng ta hiện nay. Tôi hy vọng cậu cử nhân thất
nghiệp Phùng Đức Ninh- dù còn phải tiếp tục thất nghiệp dài dài nữa, song đừng cố
sống cố chết để vào làm cơ quan nhà nước bằng được- nếu cơ chế hoạt động của nó
cứ ỳ tại chỗ như bao năm qua để "dinh dưỡng" cho sự mất tự trọng hàng
ngày nảy sinh như nấm độc, và khiến Việt Nam trở thành nước “không chịu phát
triển” như lời của các chuyên gia Ngân hàng thế giới, và đang đứng trước nguy
cơ mất nước! Chúc Ninh tìm được việc làm, và trong hoàn cảnh nào vẫn luôn giữ
được lòng tự trọng, để từ đó giữ được lòng tự tôn, tự hào dân tộc chân chính
của mình!
(Đạo diễn điện ảnh, nhà báo)
© Tác giả giữ bản quyền.
. Cập nhật theo nguyên bản của tác giả gởi từ TP. Hà Nội ngày 27.8.2015
Xin Vui Lòng Ghi Rõ nguồn VanDanViet Khi Trích Đăng Lại.
_______________________________________________
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét